"Nezapamćeno nevrijeme" - tim riječima počinju gotovo svi medijski izveštaji o jakoj oluji koja je pogodila Srbiju. Grad koji je padao više od 30 minuta u kontinuitetu i obilna kiša, u pojedinim dijelovima zemlje potpuno su pokosili rod u voćnjacima i poljoprivredne kulture.

Samo u Topoli, gdje je proglašena vanredna situacija, prema prvim procjenama, šteta iznosi oko 20 miliona eura. I to ponovo otvara pitanje: da li je sistem protivgradne zaštite dovoljno efikasan?

Snažno nevrijeme, krupan grad i obilni pljuskovi, pokosili su voćnjake sa breskvom i kajsijom čija je berba u toku, malinjake i druge poljoprivredne kulture u zapadnoj Srbiji, Šumadiji i Braničevskom okrugu. U Požegi je proglašena vanredna situacija u 17 sela, a u Bajinoj Bašti pokrenuta klizišta. Oluja je u Topoli nanijela štetu zasadima voća na oko 6,5 hiljada hektara, koja prema prvim procjenama, iznosi oko 20 miliona evra. 

“Potpuno je uništena najkvalitetnija voćarska proizvodnja na oko 6,5 hiljada hektara, vinove loze, pogotovo breskve, kajsije, višnje… Sve je to potpuno uništeno. Potpuno je neshvatljivo da sistem protivgradne zaštite uopšte ne funkcioniše”, kaže predsjednik Skupštine opštine Topola Dragan Jovanović.

Iz Republičkog hidrometeorološkog zavoda tvrde da su juče s 11 radarskih centara ispaljene 1.174 protivgradne rakete, ali da su u pitanju bili – kako kažu – izuzetno moćni superćelijski procesi, koji su na teritoriji Srbije vrlo rijetki. Zato je – objašnjavaju – efikasnost protivgradne zaštite bila manja. 

“Mi u dvije trećine vremenskih prilika uspjevamo da potpuno eliminišemo kinetičku energiju zrna grada, u jednoj trećini vremenskih situacija, priroda se nažalost pokazuje još moćnija i od nauke i od svih sredstava kojima mi raspolažemo. Ovo se nije desilo nikada u istoriji da bukvalno u ovom periodu u dva mjeseca imamo 38 dana sa dejstvom”, objašnjava Zoran Babić, iz Centra za odbranu od grada, RHMZ.

Može li sistem zaštite, ipak, da bude bolji i izbori se sa čak i sa do sada rijetko viđenim oblacima iznad naše zemlje? Agroekonomski analitičar, Milan Prostran, za N1 navodi da bi rješenje moglo da bude u kombinovanom sistemu protivgradne zaštite.

“Mi za sada koristimo dominantno jedan, to je sistem preko raketa. Ali, pred mlaznih aviona i srebro-jodida koje koriste sigurno i mnoge druge zemlje, da se koriste i mobilni sistemi – bilo je čak u jednoj studiji, to su više raketni bacači koji su se koristili u armiji. Ali da bi se sve ovo ublažilo, ja predlažem da se na nivou Republike formiraju rizični fondovi ili fondovi solidarnosti za ublažavanje ovih posljedica”, smatra agroekonomski analitičar Milan Prostran.

Za poljoprivrednike, koji zbog usjeva i roda gledaju u nebo, iz RHMZ-a ne stižu dobre vijesti. Period nestabilnog vremena se nastavlja i u narednim danima, slijede pljuskovi, ali i upozorenja na olujni vjetar i u pojedinim dijelovima zemlje – na grad.

N1 pratite putem aplikacija za Android | iPhone/iPad i društvenih mreža Twitter | Facebook i UŽIVO na ovom linku.