Stručnjaci iz Izraela su predložili, a Austrija se priprema da primijeni njihov prijedlog kako da se eksploatacijom jedne slabosti novog koronavirusa postigne pokretanje privrednih i drugih aktivnosti, a da ne dođe do skoka broja zaraženih virusom.

Ta slabost korona virusa je njegov “period latencije” – oko tri dana od trenutka kada se neko zarazi njime, do trenutka kada počne da ga prenosi drugima, prenio je grčki sajt vijesti “HuffPost.gr”.

Taj period je “Ahilova peta” virusa koju “treba iskoristiti da bi se uz očuvanje sigurnosti zaposlenih oživjela privreda” kao i druge aktivnosti.

Autori tog prijedloga su Eran Jašiv, profesor ekonomije na Univerzitetu Tel Aviva i u Londonskoj školi ekonomije, i Uri Alon i Ron Milo, sa izraelskog Naučnog instituta Vajcman, profesori jednog u svijetu novog multidisciplinarnog univerzitetskog predmeta (Computational and Systems Biology – CaSB) koji se u rješavanju problema biologije oslanja na prirodne nauke, matematiku i kompjuterske nauke.

Oni zbog uočene slabosti virusa pri prenošenju smatraju da rad treba organizovati u dvonedjeljnim ciklusima što su nazvali “Sistem 10-4”, o čemu su u ponedjeljak objavili članak u “New York Timesu”.

Profesori predlažu da “četiri dana zaposleni – naravno sa zaštitnim maskama i na bezbjednom rastojanju jedni od drugih, rade kao i obično, a da narednih deset dana, tokom vremena kada je moguće da prenesu virus ako su se zarazili, budu u karantinu kod kuće”.

U članku piše da su prosvjetne vlasti Austrije odlučile da taj sistem primijene od ponedjeljka, 18. maja.

Analiza modela Instituta Vajcman, pišu profesori, ukazuje da to rješenje može da u slučaju koronavirusa na ispod jedan smanji “reprodukcioni broj” – koliko ljudi prosječno zarazi neka osoba, nosilac virusa.

Tako “Sistem 10-4” može da suzbije epidemiju, a da omogući održivu privrednu aktivnost, smatraju izraelski profesori.

Taj sistem omogućava da neko, čak i ako je zaražen i nema simptome, može da bude u kontaktu s ljudima na poslu i s drugima van svog domaćinstva samo četiri dana, a narednih deset dana preventivno u samozilaciji.

Time se smanjuje gustina ljudi na poslu i u školi, što ograničava mogućnosti za prenošenje virusa.

Đaci bi tako mogli da pohađaju nastavu u školama po četiri uzastopna dana svake dvije nedelje, u dvije grupe koje bi se smjenjivale, a ostalih dana bi od kuće pratili nastavu na daljinu.

Djeca bi išla u školu istih dana kada i njihovi roditelji na posao, a potom bi deset dana provodili zajedno kod kuće.

U preduzećima bi takođe naizmjenično radile dvije grupe radnika, proizvodnja bi bila redovna i predvidljiva što bi povećalo povjerenje potrošača i zauzdalo i ponudu i potražnju.

“Sistem 10-4” u sprečavanju širenja virusa

Tokom samoizolacije kod kuće, predloženi “Sistem 10-4” zahtijeva pridržavanje samo onog nivoa “socijalnog distanciranja” koji je već primijenjen u evropskim zemljama i svijetu.

Primjenom njihovog prijedloga, pišu izraelski profesori, predupređuju se ekonomske i psihološke posljedice koje bi nastale ako bi privreda naglo počela da radi, te bi neminovno porastao broj zaraženih, zbog čega bi bilo nužno ponovno uvođenje opštih zabrana kretanja, kakve su prvobitno bile na početku pandemije.

“Sistem 10-4” omogućava bar rad sa skraćenim radnim vremenom milionima ljudi, čime bi im se pomoglo, te bi bilo manje potrebe da im se daje sistemska finansijska pomoć, a smanjio bi se i broj bankrota preduzeća, što bi ubrzalo oporavak privrede.

Ta “strategija ciklusa”, smatraju izraelski profesori, lako se objašnjava i sprovodi, pravična je prema zaposlenima i može se primijeniti na svakom novou: u školi, firmi, gradu, zemlji.

Region koji koristi “Sistem 10-4” može da smatra da je zaštićen: infekcije koje dolaze spolja ne mogu se daleko proširiti ako je “reprodukcioni broj” manji od jedan. Uz to, predloženi sistem je kompatibilan sa svim ostalim protivmjerama uvođenim tokom pandemije.

Njihov prijedlog, ukazuju izraelski profesori, nije isproban testiranjem velikih razmjera, ali se može primijeniti čim stalni pad broja slučajeva zaraze ukaže da su dotadašnje protivepidemijske mjere bile efikasne.

“Strategija ciklusa”, piše u članku, trebalo bi da bude deo “sveobuhvatne izlazne strategije”, uključujući samoizolaciju osoba sa simptomima, traganje za osobama koje su bile u kontaktu s njima, i izolaciju i zaštitu rizičnih grupa stanovnika.

“Sistem 10-4”, predlažu njegovi autori, može se testirati čak i tokom samo mjesec dana, i ako stopa infekcije poraste, broj radnih dana se moža smanjiti, a ako stvari budu u redu i broj nficiranih ne raste, broj radnih dana se može povećati.

“Epidemija koronavirusa nije nepobjediva: ako inteligentno raspodijelimo aktivnosti, na način koji se oslanja na dinamiku samog virusa, možemo ga brže pobijediti i ubrzati potpuni povratak poslu, školi i drugim aktivnostima”, zaključuju izraelski profesori u članku u “New York Timesu”.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad