Za većinu ljudi prilično je teško da odole čipsu i drugim grickalicama tog tipa iako im nije nepoznata činjenica da prerađena hrana može da ima negativne efekte na zdravlje.
Čak 50 odsto tipične američke ishrane čini prerađena hrana, pokazuju nedavni podaci Američkog udruženja za srce, a ni ostatak svijeta ne zaostaje baš puno.
Šta je uopšte prerađena hrana?
Ona ne podrazumijeva samo instant žitarice ili brzu hranu. Tehnički gledano, prerađena hrana je hrana koja je kuvana, zaleđena ili kojoj je promijenjen prehrambeni sastav, navodi Akademija za ishranu i dijetetiku.
Ona može varirati od minimalno do ultra prerađene.
Minimalno prerađena hrana je ona koja je konzervirana na vrhuncu svežine, poput konzerviranog paradajza, unapred rezanog povrća, tune ili zaleđenog voća. U grupu ultra prerađene hrane spadaju obično gotova jela.
Često se prerađena hrana smatra glavnim krivcem za pad kvalitete ishrane, ali ne zaslužuju sve takve namirnice lošu reputaciju.
U nekim slučajevima obrada zapravo može osigurati dodate vitamine i hranjive supstance. Na primjer, mlijeko je obogaćeno vitaminom D, koji prirodno nije prisutan u mleku, hranjivom supstancom koja većini ljudi nedostaje.
Pasterizacija je drugi oblik prerade hrane koji doprinosi vašem zdravlju, a ne šteti. Ovaj postupak koristi uništavanju potencijalno štetnih bakterija, a najčešće se koristi za mliječne namirnice.
Zahvaljujući nekima od ovih prednosti, prerađena hrana takođe može da bude prikladna za sve koji imaju užurban životni stil, kaže dijetetičarka Sarah Schlichter.
“Prerađena hrana može da popuni prazninu, a da, sa druge strane, obezbedi hranjive supstance”, kaže ona.
Ali, naravno, previše obrađena hrana može biti štetna za zdravlje, naročito ako je jedete prečesto ili u velikim količinama, piše Livestrong.
U mnogim slučajevima prerada može oduzeti prirodne vitamine i minerale iz hrane, navodi Harvard T. H. Škola javnog zdravlja Čen.
Težina
Prerađena hrana povezana je sa prejedanjem i gojaznošću jer može biti prepuna kalorija. Ljudi koji praktikuju ultra prerađenu hranu i način ishrane imaju tendenciju da pojedu oko 500 kalorija više nego oni koji slijede minimalno prerađen režim, pokazalo je malo istraživanje iz 2019. godine.
Brza hrana može da oteža identifikaciju signala sitosti, što u nekim slučajevima može prouzrokovati prejedanje, navodi “Harvard Health Publishing”.
Konzumiranje više prerađene hrane povezano je sa većim rizikom od gojaznosti, pokazalo je istraživanje koje je objavljeno u “Current Obesity Reports”.
VEZANE VIJESTI
Srce
Još jedna studija iz 2019. objavljena u “BMJ” pregledala je podatke preko 100.000 ljudi i otkrila da je konzumiranje ultra prerađene hrane povezana sa povećanim rizikom od srčanih bolesti. Neke od takvih namirnica su masti i sosevi, meso, slatki proizvodi, prerađeni napici i slani zalogaji.
Visok nivo natrija povezan je sa visokim krvnim pritiskom, faktorom rizika za bolesti srca i moždanog udara, navodi AHA, a većina natrija dolazi upravo iz prerađenih namirnica.
Crijeva
Zdrava crijeva su ona koja imaju raznolik broj bakterija. Vaša ishrana može potencijalno da promijeni sastav bakterija u crijevima. Zapravo, ishrana bogata vlaknima može da podstakne rast zdravih bakterija u crijevima i smanji upalu, pokazuje istraživanje objavljeno u časopisu “Microorganisms”.
Fermentisana hrana, poput jogurta i kiselog kupusa, takođe podstiču zdravlje crijeva.
Prema istraživanju objavljenom u “Nutrients”, vještački zaslađivači izmijenili su bakterije u crijevima kod ljudi koji ih inače ne konzumiraju.
Istraživači su takođe otkrili vezu između vještačkih zaslađivača i netolerancije na glukozu.
Povećano konzumiranje ultra prerađene hrane obično znači da u ishrani ima manje voća i povrća, koji su glavni izvori antioksidanata i vlakana i neophodni su za dobro zdravlje.
Ako zauzimaju veliki dio vaše ishrane, ultra obrađene namirnice mogu da imaju dugotrajne negativne efekte na vaše zdravlje. Ali ako ih jedete mudro, dajući prednost minimalno obrađenim namirnicama, ove namirnice mogu biti dio uravnoteženog načina života i ishrane.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
