Stanislav Petrov je bio dežurni starješina u ruskom nuklearnom centru za rano upozorenje tog 26. jula 1983. godine kada su se u trenutku oglasile sve sirene i zatreptali crveni znakovi upozorenja nakon što je sistem za upozoravanje pokazao da ka Moskvi leti pet nuklearnih projektila iz pravca Amerike!
Petnaest minuta koji su mogli da unište svijet
Petrov je imao samo 15 minuta da obavijesti sovjetskog vrhovnog komandanta o napadu. A znao je šta bi to izazvalo – uplašeni prijetnjom Sovjeti bi aktivirali svoje nuklearno oružje i to bi, vjerovatno, bio smak svijeta.
Petnaest minuta tokom kojih je Petrov riješio da ne učini – ništa!
Instinkt mu je govorio da nešto nije u redu. Drugi, odvojeni radar nije “uhvatio” nikakve projektile, ali šanse su i dalje bile 50:50 da se radi o pravom alarmu. U slučaju da griješi njegova domovina bi pretrpjela stravična razaranja i izgubila početnu prednost u potencijalnom “atomskom” ratu, piše istorijskizabavnik.
Stanislav Petrov je bio čovjek koji je prosudio da je u pitanju lažna uzbuna i nije upozorenje sistema prijavio nadređenima.
Sistem je u sljedećem trenutku pokazao da su nuklearne rakete počele da padaju po SSSR-u. Ali, ništa se nije dešavalo! Moskva nije bila srušena!
Samo se, neobjašnjivo, sistem za kontrolu pokvario, a odluka Stanislava Petrova spriječila je nuklearni rat. Tek tada, 23 minuta nakon oglašavanja alarma, Stanislav je podigao telefon i pozvao nadređene kako bi prijavio – ne napad, nego grešku.
“Nagrada”
Uprkos tome što je svojim nečinjenjem vjerovatno spriječio nuklearnu katastrofu, na pukovnika Petrova nadređeni su gledali sa podozrenjem. Jer, prekršio je naređenja i vojni protokol. Detaljno je ispitan i iako nije kažnjen, procijenjeno je da je riječ o vojniku kome se više ne može vjerovati.
Nakon toga, kao da su svi samo čekali priliku da ga sklone. O napredovanju ili nekakvoj nagradi nije bilo ni govora! Prekomandovan je na manje odgovornu poziciju, a ubrzo potom i penzionisan.
Svoje penzionerske dane je provodio tiho, povučeno i skromno živeći u gradu Frjazino. Bio je oženjen i imao je dvoje djece.
Što se same greške na sistemu tiče, kasnija istraga je utvrdila da su sovjetski sateliti pogrešno registrovali odbljeske Sunca kao interkontinentalne balističke rakete.
Priča Stanislava Petrova, kao i sam incident, godinama su bili nepoznati javnosti. Zbog vojne tajnosti i međunarodne politike, Petrovljeva akcija je držane u tajnosti sve do 1998. godine kada je događaj pomenut u memoarima general-pukovnika Jurija Votinceva, nekadašnjeg komandanta Sovjetskih protivvazdušnih raketnih odbrambenih jedinica.
Njemački reditelj Karl Schumacher prvi je o događaju izvijestio na Zapadu i Petrov je od tada slavljen kao “čovjek koji je spriječio nuklearni rat”.
U januaru 2006. Petrov je putovao u SAD gdje je nagrađen na sastanku Ujedinjenih nacija u Njujorku. Početkom sljedeće godine objavljen je i dokumentarni film “Čovjek koji je spasao svijet” (“The Man Who Saved the World”). Od tada je dao nekoliko intervju, ali je manje-više i dalje živio isto – tiho i povučeno.
Stanislav Petrov, “čovjek koji je spasio svijet”, umro je 19. maj 2017. kada mu je bio 77 godina. O njegovoj smrti nije izvijestio nijedan medij, a vijest se prvo pronijela internetom.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
