Hiljade demonstranata koji mašu palestinskim zastavama preplavili su treći najveći grad u Švedskoj kako bi pozvali na prekid vatre u Gazi i protestirali zbog učešća Izraela na Evroviziji ove sedmice. Kako navodi Washington Post, politika je često upletena u ovu godišnju proslava muzike i kiča. Međutim neki posmatrači kažu da je ovo politički najnabijenije izdanje takmičenja u njegovoj 68-godišnjoj historiji. Već sedmicama umjetnici i aktivisti pozivaju Euroviziju da zabrani učešće Izraela zbog rata u Gazi.
Kako navodi Washington Post, zvuk policijskih helikoptera koji su kružili nad centrom Malmea u četvrtak popodne prigušen je skandiranjem “Sram vas bilo, Evrovizija! Krv je i na vašim rukama!”
Jenny Oberg, 47, otputovala je iz glavnog grada Švedske Stokholma da se pridruži protestu.
“Hiljade su umrle. Nije važno da li su ovo Olimpijske igre ili bilo koji drugi događaj. Ako ubijete 40.000 ljudi, ne biste trebali sudjelovati“, rekla je ona za WP dok se dim iz baklji širio u pozadini.
Dok su demonstranti koji nose crno-bijele ‘arafatke’ krenuli na marš, obožavatelji Evrovizije obučeni u razne boje sa zastavama išli su susjednim ulicama uoči drugog polufinala.
Švedska je već bila u pojačanoj pripravnosti, predviđajući mogućnost napada kao odgovor na njeno pristupanje NATO-u u martu, kao i na nedavno niz spaljivanja Kur'ana. Sigurnosne mjere su stroge u Malmeu ove sedmice uz vidljivo povećanje broja policajaca koji patroliraju pješke, u kombijima i na konjima.
“Pripremili smo se za svaki zamislivi scenarij“, rekao je Jimmy Modin, glasnogovornik policije.
Predstavnica Izraela na meti kritika
U središtu svega je izraelska pjesma “Hurricane”, koju pjeva 20-godišnja Eden Golan. Ona će nastupiti u polufinalu u nadi da će osigurati mjesto u subotnjem finalu i možda poboljšati imidž Izraela na svjetskoj sceni. Na generalnoj probi u Malme Areni u srijedu, Golan je dočekana uz zvižduke i povike “Slobodna Palestina” iz publike.
Prijetnje smrću koje je Golan primila navele su organizatora takmičenja, Evropsku radiodifuznu uniju (EBU), da prošlog mjeseca izda saopštenje u kojem osuđuje uznemiravanje učesnika. Izraelski mediji izvještavaju da je Ronen Bar, šef tajne službe Shin Bet, posjetio Malmö prošle sedmice kako bi provjerio sigurnosne aranžmane za delegaciju zemlje.
Velika većina protesta fokusirana je na Golan kao predstavnicu Izraela. Ipak, ona je i rijedak slučaj nekoga ko je bio meta kritika vezanih za dva sukoba.
Golan je Izraelka. Rođena je u centralnom gradu Kfar Sabi, od majke Ukrajinke i oca Letonca. Ali do prije dvije godine i pune invazije na Ukrajinu, bila je pop zvijezda u Rusiji.
U intervjuima je ispričala da se njena porodica preselila u Moskvu zbog očevog posla kada je imala 6 godina. Prema ruskim poslovnim podacima i njegovom profilu na LinkedIn-u, Eddie Golan je šest godina bio predsednik odbora direktora Sovcombanke, jedne od 13 ruskih “sistemski važnih” kreditnih institucija koje su kasnije postale predmet međunarodnih sankcija. Bio je i član odbora za lizing kompaniju sa sjedištem u Rusiji i privatne investicijske kompanije.
Eden Golan je govorila o tome da govori hebrejski kod kuće u Moskvi i da je tretirana kao autsajder zbog njenog izraelskog imena. Ali kada je imala 10 godina i počela je da se takmiči na muzičkim takmičenjima, u Rusiji su je prihvatili zbog njenog izvanrednog glasa.
Neki Ukrajinci su je kritikovali što je nastupala na okupiranom Krimu i nije osudila ruske aktivnosti, iako drugi ističu da je u to vrijeme bila dijete. Njenu pop grupu Cosmos Girls producirao je Grigorij Leps, posvećeni pristalica predsednika Vladimira Putina koji podržava ruski rat u Ukrajini.
Ubrzo nakon potpune invazije Rusije prije dvije godine, Golan i njena porodica vratili su se u Izrael.
Svoje mjesto na Evroviziji zaslužila je pobjedom na izraelskom TV takmičenju “Zvijezda u usponu” u februaru. Noseći pribadaču žute vrpce, na bini okruženoj praznim stolicama, posvetila je finalnu predstavu Aerosmitha “I Don't Want to Miss a Thing” taocima koje je Hamas oteo 7. Oktobra.
Na marginama protesta u četvrtak, članovi danskog kluba navijača Evrovizije čekali su svoju rezervaciju za večeru.
“Vjerujem u slobodu govora i demonstracija, ali mislim da ovo nije pravo mjesto. Slogan je ‘United by Music’ (Ujedinjeni u muzici)”, rekla je jedna od okupljenih, Louise Jensby.
“Zaista mi je žao Eden Golan. Ona ima samo 20 godina. Ona nije odgovorna za ono što se dešava”, dodala je.
Pjesma koju će Golan pevati na Evroviziji prvobitno je nazvana “October Rain”. Počinjala je pozivom “Pisci historije/ Budite uz mene”, a uključivala je i refren “I obećavam nikada više / Još sam mokra od ove oktobarske kiše”. Izraelski ministar kulture rekao je da to predstavlja osjećaje njegove zemlje.
Međutim, organizatori Evrovizije su to smatrali kršenjem pravila protiv ispolitizovanih tekstova. Tek nakon intervencije predsjednika Isaaca Herzoga, izraelski emiter Kan pristao je na “neophodna prilagođavanja”. Među promjenama, pjesma sada počinje sa “Pisci moje simfonije / Igrajte sa mnom”, a refren kaže: “Dušo, obećaj mi da ćeš me ponovo držati / Još uvek sam slomljena od ovog uragana”.
“Nije isto za Izrael”
Mnogi se i dalje protive tome Izrael učestvuje u takmičenju, a umjetnici iz Švedske, Finske i Islanda su među onima koji su pozivali na bojkot. To je potaknulo druge umjetnike da brane svoje učešće, a organizatore takmičenja da brane uključivanje Izraela.
“Evrovizija je nepolitička muzička manifestacija i takmičenje javnih servisa koji su članovi EBU. To nije nadmetanje između vlada”, rekao je generalni direktor EBU Noel Curran u izjavi.
Kritičari osuđuju ono što vide kao dvostruki standard, s obzirom na odluku da se Rusiji zabrani učešće na Evroviziji ubrzo nakon invazije na Ukrajinu 2022. godine.
Na današnjim demonstracijama je Mahmud Mustafa, 28, čija je supruga Palestinka, rekao za WP da učešće Izraela predstavlja “normalizaciju” uslova u Gazi.
“Nakon ruske invazije na Ukrajinu, EBU je brzo rekla ‘ne’. Ali nije isto za Izrael“, požalio se on.
U to vrijeme, organizatori su rekli da bi uključivanje Rusije išlo na štetu reputaciji takmičenja. Ove godine Curran je dodao da su slučajevi različiti jer su ruski emiteri tada prekršili svoje obaveze članstva.
Organizatori su rekli da su na mjestu događaja u Malmeu dozvoljene samo zastave konkurentskih zemalja i zastave Pride-a, dok će sve palestinske zastave ili propalestinski znakovi biti uklonjeni.
EBU je u utorak ukorila Erica Saadea koji je predstavljao Švedsku 2011. godine nakon što je nosio arafatku oko zgloba tokom uvodnog nastupa prvog polufinala. Čelnici Evrovizije rekli su da “žale” što je Saade, koji je palestinskog porijekla, “odlučio da ugrozi nepolitičku prirodu događaja“.
Irskoj takmičarki Bambie Thug također je naređeno da ukloni riječi “primirje” i “Sloboda za Palestinu”, napisane na drevnom jeziku Ogham, sa svog lica nakon generalne probe.
U drugom polufinalu u četvrtak postoji mogućnost da će publika zviždati ili na drugi način poremetiti nastup izraelske predstavnice. Ljudi u publici ili kod kuće također mogu pokušati kazniti Izrael tokom glasanja.
“Svi ćemo paziti na glasove koje Izrael dobije“, rekao je historičar Evrovizije Dean Vuletić.
Dva suprotstavljena skupa
Pobjednici Evrovizije određuju se na osnovu kombinacije glasova obožavatelja i rangiranja koju određuju žiriji muzičkih profesionalaca u svakoj zemlji učesnici. Ljudi u zemljama koje ne učestvuju mogu glasati putem aplikacije ili web stranice 24 sata prije svakog polufinala i finala. Ali njihov kolektivni glas ima težinu samo jedne dodatne zemlje.
U noći kad se bude održavalo finale u subotu, propalestinski demonstranti organizuju alternativni “FalastinVision — takmičenje bez genocida“.
S druge strane, grupa lokalnih stanovnika planira mahati švedskim i izraelskim zastavama i svirati izraelske prijave za Evroviziju prethodnih godina u centru Malmea u četvrtak uveče – kako u znak podrške za Golan, tako i kao počast žrtvama Hamasovih napada 7. oktobra.
“Mislimo da je neukusno dočekati gospođu Golan s mržnjom i demonstracijama”, rekao je Jehoshua Kaufman, aktivni član gradske jevrejske zajednice koji je rekao da su ljudi izuzetno oprezni usred pojačanih tenzija.
“Svi više vode računa i gledaju preko ramena. Oni su oprezni kada idu u sinagogu ili u društveni centar. A što je još gore, oni aktivno govore djeci da ne pokazuju nikakve znakove jevrejstva ili povezanosti s Izraelom u školi”, rekao je on.
Iako je većina zemalja Evrovizije u Evropi, Izrael ima pravo da učestvuje jer je njegov nacionalni emiter aktivan član EBU. Od 1973. godine, Izrael se takmičio na Evroviziji 45 puta i osvojio četiri pobjede.
Kada je Tel Aviv bio domaćin prije pet godina, zvaničnici su kritikovali gostovanje Madonne u kojem su se pojavile dvije rezervne plesačice sa izraelskim i palestinskim zastavama na leđima.
Islandska delegacija je također kažnjena nakon što je tokom podjele bodova držala šalove s palestinskom zastavom.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!