Tamna materija prvi put direktno detektovana?

Nauka 17. okt 201414:36 > 14:46
esa

Neobični signal koji je registrovala Evropska svemirska opservatorija (ESO) mogao bi da bude prvi dokaz postojanja čestica tamne materije.

Riječ je o interpretaciji i moguće je da će biti potrebne godine da bi se ona verifikovala, ali ukoliko bude potvrđena to će predstavljati dramatičan napredak u razumijevanju univerzuma.  

Premda čini 85 posto ukupne materije u svemiru, tamnu materiju je nemoguće vidjeti. Veruje se da mreža ove misteriozne materije, koja se proteže cijelim svemirom, daje kosmosu strukturu. Naučnici je dosad nikada nisu direktno detektovali.  

Istraživači sa Univerziteta u Leicesteru uočili su čudan signal analizirajući podatke koje je tokom 15 godina prikupljala orbitalna opservatorija XMM-Newton Evropske svemirske agencije (ESA).

Oni su primijetili da se intenzitet x-zraka povećava za oko 10 posto svaki put kada bi letjelica posmatrala granicu Zemljinog magnetskog polja okrenutu prema Suncu. 

Ovaj efekat je nemoguće objasniti konvencionalnim modelima, jer se očekuje da intenzitet x-zraka bude svuda jednak u svemiru, kad god se mjerenje sporvodi, objasnio je za Guardian astronom Andy Read koji je učestvovao u istraživanju.

Nemogavši da nađu objašnjene u tradicionalnoj fizici, naučnici su se okrenuli alternativnim teorijama, od kojih jedna čini se daje pravi odgovor: teoretske čestice tamne materije poznate kao aksioni, izbijaju iz jezgra Sunca i proizvode x zrake kada udare o Zemljino magnetno polje.

“Ukoliko je model tačan, to bi značilo da smo detektovali aksione, tj. komponentu tamne materije za koju su svi ubjeđeni da postoji”, kazao je Read.

Martin Barstow, predsjednik britanskog Kraljevskog astronomskog društva, pozdravio je ovo otkriće.

“Ovo je nevjerovatan rezultat. Ukoliko bude potvrđen, to će biti prva direktna detekcija i identifikacija tajanstvenih čestica tamne materije, što će fundamentalno utjecati na sve naše teorije o univerzumu”, istakao je on.

Naučnici raspravljaju o postojanju tamne materije od 1933. kada je švicarski astrofiziccar Fritz Zwicky primijetio da neka nevidljiva materija vrši gravitaciono djelovanje na udaljenu galaksiju. Trenutno se sprovodi nekoliko eksperimenata u potrazi za tamnom materijom, ali dosad nijedan nije došao do konkretnih dokaza o postojanju aksiona, teoretske osnovne čestice tamne materije čija je masa sto milijardi puta manja od elektrona.