Prvi put tokom šestomjesečnog predsjedavanja Evropskom unijom, u ovom slučaju Hrvatske, Srbija nije otvorila niti jedno pregovaračko poglavlje. Razlozi su, nezvanično, zapisani u izvještaju Evropske komisije, u dijelu o napretku Srbije u oblasti vladavine prava i demokratije. Koliko su, u svjetlu najnovijih dešavanja povodom dijaloga Beograda i Prištine, realne ocjene predsjednika Srbije da "u Evropskoj uniji postoji dobra klima i da se razmatra ubrzani napredak Srbije"?

U danu kada je, tokom zvanične posjete, iz Brisela predsjednik Vučić poslao poruku: “Vjerujem da na kraju mandata sljedeće vlade, tj. ove vlade koju ćemo sada da formiramo, završimo pregovore o članstvu sa EU. To znači do kraja 2024. godine, što znači da bi bilo realno da 2026. godine postanemo članica Evropske unije. To je moja nada, moje vjerovanje, a ja više od toga ne mogu da vam kažem.”

Nepuna dva sata kasnije, Srbiji je Evropski savjet imao šta da kaže – ostaje rampa za poglavlje 2 koje se odnosi na slobodu kretanja radnika. Prema diplomatskim izvorima javnog servisa, čak sedam zemalja nije dalo zeleno svjetlo za otvaranje poglavlja prije ljetne pauze, a razlog je nedovoljan napredak Srbije u ključnim oblastima vladavine prava.

Da bi Srbija zaista postala članica 2026. posljednje poglavlje mora da zatvori do decembra 2023, poručuje predsjednik Evropskog pokreta u Srbiji Vladimir Međak. Da li je realno da to posljednje bude poglavlje 35 koje se odnosi na kosovsko pitanje?

“U ovom trenutku Kosovo nije najveći problem Srbije da uđe u Evropsku uniju. Mi smo došli dotle da nama to nije najveći problem, jer mi imamo tolike probleme u oblasti vladavine prava da pitanje Kosova nije tog nivoa da bude najveći problem”, ističe on.

Zbog toga se, dodaje Međak, nazire zaokret Unije povodom politike proširenja.

“Mi, kad gledate da se članstvo u EU mjeri prema pristupanju vrijednostima Evropske unije, kao što je pluralizam, demokratija, sloboda govora i kad vidite da mi imamo konstantan pad u zadnjih pet godina po svim parametrima i da se zaista može postaviti pitanje naše kompatibilnosti sa EU u ovom trenutku, onda se može očekivati promjena u pristupu. Taj papir eksplicitno govori da to tako ne može i da se fokus ponovo vraća na visoku politiku, na odgovornost lidera, na provjeravanje”, kaže Međak.

Direktor TV Newsmax Adria Slobodan Georgiev ocjenjuje kao dobro to što je predsjednik budućoj Vladi odredio cilj i novi rok 2026. Ipak, kaže, ništa ne govori da je pregovore moguće završiti u naredne četiri godine.

“Ja mislim da nikada nije bio cilj nikakav ulazak u EU, da je to samo još jedna od tih poštapalica kada je to potrebno. Za neku ciljnu publiku je potrebno da kažete da idete u EU, za neku drugu ciljnu publiku je ok da kažete da idete u Rusiju, za treću ciljnu publiku je ok da kažete da idete u Kinu. Nigdje ne idemo, ljudi hoće što duže da ostanu na vlasti i cijela igra je vezana za to”, smatra Georgiev.

Po svemu sudeći popravljanje situacije u oblasti vladavine prava, koja je još upitnija u svjetlu tek održanih izbora, moraće da sačeka. Vučić je u Briselu, odbacujući kritike iz Evrope, saopštio još i da će se, bez obzira na sve, pregovori Beograda i Prištine nastaviti za dvije-tri nedjelje.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad