Crnogorska policija je sprovela veliku akciju na teritoriji Podgorice, tokom koje je više ljudi uhapšeno zbog sumnje da su odavali informacije ruskoj obavještajnoj službi. Jedan od njih navodno je i službenik državne administracije, a čitava akcija sprovedena je u saradnji sa međunarodnim obavještajnim službama. Ovo nije prvi put da se Crna Gora nalazi da na meti tajnih službi Rusije, a nekoliko je razloga koji objašnjavaju povezanost ove dvije zemlje.

U okviru akcije pripadnika Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB), Specijalnog državnog tužilaštva (SDT) i Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO) izvršeni su pretresi na više lokacija u Podgorici i okolini tokom koji su pronađeni predmeti „od interesa za istragu“. Akciju hapšenja izveli su pripadnici Sektora za brobu protiv kriminala, piše Nova.rs.

Imajući u vidu da je ovo krivično djelo u nadežnosti Agencije za nacionalnu bezbjednosti, njeni članovi su i rukovodili složenom operacijom na teritoriji Podgorice.

Tokom akcije uhapšeno je više osoba koje se sumnjiče da su odavale informacije ruskim obavještajnim službama. Jedna od uhapšenih osoba je, prema podacima ANB-a, više od decenije radila za rusku službu i dio je šire grupe čiji su članovi poznati ANB-u.

Pored toga, navodno je u pitanju službenik državne administracije. Današnja akcija je tek početak aktivnosti na otkrivanju saradnika stranih obavještajnih službi.

Portparol SDT-a, specijalni tužilac Vukas Radonjić kazao je da je na zahtjev SDT-a, a po naredbi Višeg suda, policija izvršila pretresanje stanova i drugih prostorija više građana, „zbog osnova sumnje da su učinjena krivična dela stvaranje kriminalne organizacije i špijunaža“.

Hibridni rat

Tehnički ministar javne uprave Maraš Dukaj kazao je nedavno da je Crna Gora već duži period izložena novoj seriji organizovanih cyber napada na Vladinu informatičku infrastrukturu.

Primarna meta je struktura državnih organa, a Maraš ističe da su stručnjaci resora na čijem je čelu pravovremeno preduzeli odbrambene mjere.

„Iako su trenutno iz bezbjednosnih razloga određeni servisi privremeno isključeni, sigurnost naloga građana i privrednih subjekata ni njihovi podaci nisu ni na koji način ugroženi“, poručio je Dukaj građanima.

Ovi napadi su, istakao je ministar javne uprave, umnogome nalik onima iz 2015. i 2016. godine, a crnogorske vlasti su o tome informisale i međunarodne partnere.

Zbog učestalih cyber napada najviše su ispaštale javne nabavke u Crnoj Gori. Zaustavljeni su državni tenderi, samim tim otežan je rad pojedinih institucija. Iz Ministarstva finansija, međutim, poručuju da se o novčanim gubicima još ne može govoriti.

Zašto baš Crna Gora

Crna Gora se 8. aprila pridružila zemljama koje su i formalno uvele sankcije Rusiji zbog invazije na Ukrajinu. Samo dan ranije, crnogorsko Ministarstvo spoljnih poslova je protjeralo četvoro diplomata ambasade Rusije u Crnoj Gori.

Ovim odlukama, Crna Gora je uskladila svoju politiku sa stavovima Evropske unije, ali i izazvala bijes ruske strane.

Saradnja najveće i najmanje slavenske države nekada je bila „historijsko prijateljska“, ali je Crna Gora u martu 2022. zvanično postala „neprijateljska zemlja Rusije“.

Pored činjenice da Crnu Goru i Rusiju spaja pravoslavna vjera, pripadnost slavenskim narodima i nekada bliski politički odnosi, ipak su ekonomske veze uvijek bile najjače.

Oligarsi i Crna Gora

Ruski oligarh Oleg Deripaska, čiju je vilu u Vašingtonu FBI nedavno pretresao, godinama je poslovao u susjednoj Crnoj Gori.

Pored opšte poznatog bliskog odnosa sa Vladimirom Putinom, Deripaska je uspio da privuče svjetsku pažnju učešćem u brojnim aferama. Tako je prvo postao poznat zbog braka sa Polinom Jumaševom, unukom bivšeg predsjednika Rusije Borisa Jeljcina i kćerkom Valentina Jumaševa, Jeljcinovog zeta i bliskog savjetnika.

Crna Gora je privukla pažnju Deripaske ranih 2000. godina. On je osnovao Kombinat aluminijuma, koji je bio zadužen za proizvodnju polovine crnogorskog izvoza.

Kako je rijetko kad uspjevao da odoli prilici da se umiješa u političku djelatnost, od 2005. godine podržava nezavisnost Crne Gore. Kao vid pomoći crnogorskim vlastima ponudio je i svoje savjetnike, među kojima je Pol Manafort.

Tako je Crna Gora postala ključna lokacija saradnje Manaforta i Deripaske.

Ipak, ljubav Crne Gore i Deripaske prekinuta je kada su kompanije u vlasništvu ruskog oligarha pokrenule arbitražne postupke protiv države. One traže obeštećenje u vrijednosti od više stotina miliona eura zbog propale investicije u Kombinatu aluminijuma. U tri arbitražna postupa sud je presudio u korist Crne Gore, a Deripaska je lično pokrenuo posljednji postupak pred arbitražnim sudom u Hagu.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad