U Škotskoj su jutros u sedam sati, po lokalnom vremenu, otvorena glasačka mjesta za referendum o otcjepljenju od Velike Britanije, poslije tjesne trke zagovornika i protivnika unije, a ishod historijskog glasanja sa zebnjom iščekuje čitav svijet, čija se većina nada da će Škoti reći "ne" nezavisnosti.
U Škotskoj će danas 4,3 miliona ljudi zaokružiti “da” ili “ne” na listiću na kojem će biti postavljeno pitanje: “Da li Škotska treba da bude nezavisna država?”
U međuvremenu, iz razloga vezanih za sopstvene interese ali i geopolitiku, velike sile od Pekinga preko Washingtona i Moskve do New Delhia tiho se mole da Velika Britanija ostane jedinstvena i ne stvori “zarazni” presedan državnog rasparčavanja u nestabilna vremena.
Posljednje ankete pokazale su da su oni “za” i oni koji kažu “ne” otcjepljenju vrlo blizu jedni drugima, s minimalnim vodstvom onih koji su za ostanak u uniji, kojih ima 51 posto u odnosu na 49 posto pobornika nezavisnosti, s tim da je podrška otcjepljenju juče porasla za jedan posto, a podrška ostanku – opala za isto toliko.
Istovremeno, procjenjuje se da je, od više od četiri miliona registrovanih glasača, neodlučno njih oko 500.000.
Posljednjeg dana kampanje uoči historijskog glasanja, obje strane su se utrkivale da u finišu ubjede neodlučne glasače da svoj glas daju baš njima, pa je tako premijer Škotske Alex Salmond u pismu glasačima zatražio da podrže nezavisnost, poručivši im: “Hajde da to uradimo”.
Britanski list Independent navodi da će škotska policija biti u stanju povećane pripravnosti u petak bez obzira na rezultat referenduma, pripremajući se za eventualne proteste koji bi mogli da izbiju po proglašenju rezultata u petak ujutro.
Atmosfera uoči referenduma u Škotskoj bila je uzavrela i u samoj Britaniji, a u središtu javne debate našlo se i pitanje pravednosti dogovora Edinburga i Londona po kojem Škotima u dijaspori nije dozvoljeno da glasaju, čime je za to pravo uskraćeno milion Škota.
Održavanje škotskog referenduma dogovoreno je Edinburškim sporazumom koji su potpisali 15. oktobra 2012. godine Alex Salmond, prvi ministar Škotske i David Cameron, premijer Velike Britanije.
Odvajanjem Škotske, Britanija bi ostala bez trećine svoje teritorije, a stanovništvo bi postalo manje za oko osam posto.
Nezavisna Škotska bila bi prva nezavisna zemlja u Evropi od “krvavog raspada Jugoslavije i najmlađa zemlja u svijetu poslije otcjepljenja Južnog Sudana od Sudana 2011. godine”.
Škotska nacionalna partija (SNP) je već odredila datum za proglašenje nezavisnosti – 24. mart 2016., na 309. godišnjicu usvajanja Akta unije Engleske i Škotske.
