Surove tehnike ispitivanja koje je CIA primjenjivala na osumnjičenima za terorizam mogu ostaviti dugoročne psihološke ožiljke, kažu neurolozi.

Stručnjaci tvrde da mozak nesumnjivo može da postane uslovljen ekstremnim strahom i stresom, suprotno tvrdnjama CIA da ono što je učinjeno u njenim zatvorima neće imati trajne mentalne ili psihičke posljedice.  

U izvještaju Senata američkog Kongresa, objavljenom početkom decembra, navodi se kako su istražitelji pokušavali da učine zatvorenike pasivnim i nemoćnim da pruže otpor.  

Da bi ih doveli u stanje koje psiholozi nazivaju “naučena bespomoćnost” korištene su tehnike uskraćivanja sna, simulacije davljenja ili stavljanje zatvorenika u pozicije koje izazivaju stres.  

Doktor Vincenzo Jacopino, savjetnik u neprofitnoj organizaciji Ljekari za ljudska prava koji je liječio žrtve torture širom svijeta, izjavio je da izveštaj Senata sadrži dramatične primjere ljudi koji će dugo imati psihološka oštećenja.  

Velika je verovatnoća, po njegovom mišljenju, da će imati post-traumatski stres, anskioznost, depresiju i trajnu promjenu ličnosti.  

Mada su neke promjene reverzibilne, “mozak nikada nije isti kao što je bio”, rekao je neurolog Bruce M. s Univerziteta Rockefeller, koji istražuje posljedice hroničnog stresa. On kaže da trauma i stres mogu da oštete sistem pamćenja.  

Dokazi o naučenoj bespomoćnosti dobijeni su krajem 1960-ih godina izvođenjem eksperimenata na životinjama. U jednom takvom ogledu, psima su davani manji strujni udari koje nisu mogli da izbjegnu. Kada su stavljeni u drugu kutiju u kojoj su mogli da izbjegnu struju skakanjem na drugu stranu, nisu ni pokušavali to da učine.  

U izvještaju Senata navodi se da je to istraživanje poslužilo kao model koji su dva psihologa koje je CIA angažovala koristila za pravljenje programa ispitivanja zatvorenika.  

Fizičko mučenje također utječe na mozak, ali “psihološka tortura podriva samu sposobnost mišljenja, a ne ostavlja ožiljke”, kaže psiholog Steven Risner, jedan od osnivača Savjeta za etičku psihologiju.