Brza zamjena iranskog vojnog komandanta koji rukovodi elitnim snagama Revolucionarne garde za posredničke i druge operacije u inostranstvu nagovještava kontinuitet. Kuds snage djeluju duže od 30 godina – najviše u tajnosti. U roku od samo nekoliko sati nakon američkog vazdušnog napada u kojem je 3. januara ubijen general Kasem Sulejmani, iranski vrhovni vođa Ali Hamnei najavio je imenovanje nasljednika komandanta tajnovitih Kuds snaga Revolucionarne garde Irana.
Čini se da je cilj brze najave bio slanje poruke o kontinuitetu, piše redakcija Radija Slobodna Evropa na engleskom jeziku.
“Misija snaga je potpuno ista kao što je bila pod komandom mučenika Sulejmanija”, rekao je Hamnnei.
Ako se misija snaga Kuds ne promijeni, kako sugeriše vrhovni vođa, njen će se rad vjerovatno temeljiti na istoriji i uticajima koje su odredile njene komandante – uključujući i novog, Ismaila Ganija.
Kuds unutar iranskih oružanih snaga
Kuds snage su jedna od osam grana iranske Islamske revolucionarne garde (IRGC).
Ostale su Teritorijalne snage otpora kojima komanduje Mohamed Pakpur; Vazdušne snage na čijem čelu je Amir Ali Hadžizadeh; Mornarica kojom komanduje Alireza Tangsiri; Dobrovoljačka milicija Basidž koju predvodi Golamreza Sulejmani; Obavještaja služba na čijem čelu je Husein Taeb; Protuobavještajna služba kojom komanduje Muhamed Kazemi; i Služba sigurnosti koju predvodi Fatulah Džamiri.
Svih osam jedinica djeluje pod vodstvom komandanta IRGC-a, general majora Huseina Salamija i njegovog zamjenika Alija Fadavija.
No, komandant Kuds snaga praktično djeluje unutar paralelne strukture i isključivo je odgovoran iranskom vrhovnom vođi.
Aktivnosti u inostranstvu
U osnovi Kuds snage su jedinica IRGC-a za operacije u inostranstvu koja zvanično djeluje od kraja 1980-ih.
Postojanje takve vojne jedinice nikada nije službeno priznato sve do izbijanja sirijskog rata 2011. godine. Ali, opsežno učestvovanje Kuds snaga u naporima da se pomogne opkoljenom sirijskom predsjedniku Bašaru al-Asadu izbacilo je iz sjene ime tih snaga i njenog komandanta Sulejmanija.
Neka od najvažnijih područja djelovanja Kuds snaga navodno su bila Liban, gdje podržavaju Hezbolah i navodno traže veći uticaj u vladinim i sigurnosnim strukturama te zemlje; Sirija, gdje je njena podrška uključivala formiranje provladinih milicija; Irak, gdje su formirale Snage narodne mobilizacije (PMF) poznate kao Hašid Šabi, koje su nastojale potaknuti bliže odnose s Iranom i upravljati odnosima s iračkom regijom Kurdistan; Jemen, gdje su podržale vladu Hutija u Sani nasuprot saudijskom pritisku; Afganistan, gdje su podupirale političke i oružane grupe bliske Iranu s ciljem uticanja na vladu te pojas Gaze, gdje podržavaju Hamas.
Mnoge od tih grupa – kao i IRGC od aprila – nalaze se na američkoj listi terorističkih organizacija.
Izvan tih zemalja, snage Kuds su, prema izvještajima, bile aktivne na cijelom Bliskom istoku – tako i za vrijeme tinjajućeg spora između Irana i Bahreina – a osobe za koje se sumnjalo da pripadaju tim snagama pritvorene su u arapskim zaljevskim zemljama.
Podjela rada
Aktivnosti koje spadaju u trenutnu misiju Kuds snaga provodile su se u okviru nekoliko organizacija prije iranske Islamske revolucije 1979. koje su zbacile šaha i donijele klerikalni režim na vlast.
Jedan od prvih poteza islamskog režima bio je organizovanje mnogih tih aktivnosti pod komandom revolucionara Mohameda Montazerija, koji je vodio oružane grupe iz egzila i imao bliske veze s Palestincima i drugim militantima.
Nakon Montazerijeve smrti 1981. godine, inostrane aktivnosti IRGC-a vodio je budući vrhovni vođa Ali Hamnei, koji je u to vrijeme bio predsjednik.
Za Hamneija se govorilo da podržava saveznike, uključujući Mahmuda Hašemija Šahrudija – koji će kasnije biti na čelu strogog pravosuđa – u razvijanju iračkih opozicionih grupa u Iranu. Šahrudi je navodno pomogao formiranje i postao glasnogovornik Vrhovne skupštine Islamske revolucije u Iraku (SAIRI), čiji je cilj bio pružanje unutrašnje opozicije u Iraku tokom iransko-iračkog rata 1980-88.
Više na ovom linku.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
