Centar za edukaciju Pro Educa, u saradnji sa portalom Frontal napravio je analizu zapošljavanja lokalne administracije prije i nakon lokalnih izbora 2016. godine u Republici Srpskoj.

Upitnici su dostavljeni za 57 opština, 7 gradova i 132 javna preduzeća u Republici Srpskoj, a na isti je odgovorilo 29 opština, 4 grada, Distrikt Brčko, te 40 javnih preduzeća.

Rezultati istraživanja su pokazali da je proces zapošljavanja lokalne administracije netransparentan, posebno u javnim preduzećima Republike Srpske. Tačan broj zaposlenih se ne zna, jer je upitno koliko su tačni dobijeni podaci s obzirom da Zakon o radu i Zakon o posredovanju u zapošljavanju i pravima za vrijeme nezaposlenosti ne propisuju obavezu da poslodavac objavljuje javne konkurse za popunu upražnjenih radnih mjesta. U većini gradova i opština, ali i javnih preduzeća ističu da imaju optimalan broj radnika.

Politika izbornog zapošljavanja vidljiva je i u gradovima/opštinama. Analiza je pokazala da postoje gradovi i opštine koji su primali nove radnike bez objavljenih konkursa. Tako je na primjer u jednoj od opština u 2016. godini potpisano 11 novih ugovora o radu na određeno vrijeme i 2 ugovora o pripravničkom stažu, bez ijednog objavljenog konkursa.

Postoje i primjeri opština koje su potvrdile da za sve novozaposlene u izbornoj 2016. godini nisu ispoštovane konkursne procedure koje se odnose na javno objavljivanje konkursa. Analiza je pokazala i da je veliki broj radnih odnosa u toku izborne 2016. godine zasnovan po osnovu ugovora o pripravničkom stažu. Tako je npr. u opštini Gacko u izbornoj 2016. godini u avgustu, septembru i oktobru zaposleno ukupno 44 pripravnika.

“Od ukupnog broja dopisa koje smo poslali odgovorilo nam je 38% javnih institucija, što nam govori da mi i dalje imamo problem sa transparentnošću njihovog rada i da to izaziva sumnju u regularnost samog procesa zapošljavanja u ovim institucijama”, izjavio je Srđan Puhalo.

Najgori primjer izbornog zapošljavanja predstavalja grad Trebinje. Nakon što je u Trebinju došlo do promjene vlasti, nova gradska uprava zatekla je 344 radnika pa je tako Trebinje prednjačilo po višku administrativnih radnika u Republici Srpskoj. U trenutku kada je u Gradskoj upravi bilo zaposleno 344 radnika, na vlasti je bila koalicija Savez za promjene, a gradonačelnik je bio Slavko Vučurević. Uprava koja je bila na odlasku uspjela je da zaposli 63 nova radnika za samo tri mjeseca: u septembru 2016. godine 25 novih radnika, u oktobru 27, te 11 novih radnika u novembru iste godine. Trenutno, u 2017. godini, prema dostupnim informacijama, u Gradskoj upravi ima 226 zaposlenih i četiri funkcionera, ali i 150 radnika viška, prema Zakonu o lokalnoj samoupravi Republike Srpske.

U toku istraživanja veliki broj opština/gradova i javnih preduzeća nisu učestvovali u istraživanju, pa i pored Zakona o slobodi pristupa informacijama, nisu dostavili tražene informacije i podatke.