Već devet godina je prošlo od kako je Evropski sud za ljudska prava u Strazburu presudio u korist Derve Sejdića i Jakoba Fincija. Sud je potvrdio da im se krše ljudska prava propisana Konvencijom Ujedinjenih nacija, a to je da budu birani u institucije Bosne i Hercegovine - Dom naroda i Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine. Iako su međunarodni faktori pred bosanskohercegovačke elite postavili implementaciju sad već čuvene presude kao jedan od ključnih uslova za članstvo u Evropskoj uniji - rješenje ovog pitanja se ne nazire.

Nema niti jedne države na svijetu, osim Bosne i Hercegovine, koja Ustavom propisuje da su građani neravnopravni, kaže Jakob Finci. Sada je. kaže, pravo vrijeme za izmjenu.

“Jer se radi o izmjeni samo jedne rečenice oko koje se manje-više svi slažu, a to je da se bira jedan član Predsjedništva iz Republike Srpske i dva iz Federacije, a da više od jednoga ne budu iz istog naroda ili reda Ostalih. Za Dom naroda čini se da su se naše stranke u pregovorimo usaglasile da to bude po pet ljudi ali da ne bude više od četiri iz istog naroda tako da se ono peto mjesto ostavi drugima”, istakao je Finci.

Samo na stranici Vijeća Evrope, kaže Finci, objavljeno je oko 150 studija koje se bave ovim pitanjem. Sve političke stranke u Bosni i Hercegovini su svjesne da se presuda implemenirati mora. Od nje zavisi članstvo u Uniji. No, politički predstavnici konstitutivnih naroda još nisu spremni potpisati da se u korist Ostalih odriču dijela pozicija. Dervo Sejdić nije optimista da će i u narednom periodu napraviti iskorak.

“Ovo je predmet pravne prirode, a ne političke gdje političari, lideri šest, sedam, osam partija kako kad, uzimaju sebi za pravo da tumače međunarodnu pravdu, domaću pravdu a da i sami nisu potkovani pravnim naukama umjesto da se angažuje struka ljudi koji to rade, i poznaju i domaće ustavno, i međunarodno javno pravo”, mišljenja je Sejdić.

Međunarodna zajednica je ta, kažu Sejdić i Finci, koja je udaljila Bosnu i Hercegovinu od rješavanja ovog pitanja. Njemačko-britanska inicijativa, koja je implementaciju presude spustila na dno prioriteta. No, visoki predstavnik danas poziva političare na odgovornost.

“Bosna i Hercegovina teži članstvu u Evropskoj uniji. Njeni lideri tvrde da veoma poštuju evropske standarde i vrijednosti. Ipak, godinu za godinom, oni se prema nekim građanima ponašaju kao manje jednakima od ostalih. Na tu diskriminaciju mora se staviti tačka. Pozivam vlasti Bosne i Hercegovine da provedu svoju obavezu da Ustav i izborne propise usklade sa odlukom Evropskog suda za ljudska prava i Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i pratećim protokolima. Govorim o vašim građanima. Krajnje je vrijeme da se uradi prava stvar, bez daljih izgovora i odlaganja”, ukazao je Valentin Inzko, visoki predstavnik u Bosni i Hercegovini. 

O neravnopravnosti građana Bosni i Hercegovini, uz presudu Sejdić i Finci, govore presude istog Suda u slučajevima Šlaku, Pilav, Zornić. Nekadašnja pravna zastupnica Vijeća ministara pred Sudom u Strazburu, Monika Mijić, kaže:

“Do sada je Evropski sud donio 62 presude protiv Bosni i Hercegovini u posljednje dvije godine najveći broj presuda koje je Evropski sud donio se opet odnose na neizvršavanje presuda domaćih sudova i na dužinu postupka”, navela je Mijić.

Od 2006. godine, kada je Evropski sud za ljudska prava presudio u korist Derve Sejdića i Jakoba Fincija, tek je Skupština Kantona Sarajevo, na inicijativu Naše stranke, usvojila amandmane na Ustav i u svojim redovima implementirala odluku.

N1 pratite putem aplikacija za Android | iPhone/iPad i društvenih mreža Twitter| Facebook| Instagram i UŽIVO na ovom linku.