Nedim Ademović, ekspert za ustavno pravo, govorio je obilježavanju Dana Republike Srpske u kontekstu ustavnosti jer je Ustavni sud Bosne i Hercegovine još 2015. godine ovaj praznik proglasio neustavnim.

Je li Dan Republike Srpske ustavan ili ne?

“To se pitanje može posmatrati iz dva ugla. Ono što je jasno, šta se dešava i šta se desilo, jeste da je već krajem 2015. godine Ustavni sud BiH u jednoj vrlo iscrpnoj odluci rekao da je 9. januar neustavan i neprihvatljiv i zabranjeno je da se takav dan proglašava Danom Republike Srpske, ali da RS kao svaki drugi administrativno-teritorijalni nivo u BiH ima pravo na svoj dan. Prema tome, naloženo je Narodnoj skupštini RS da izmijeni taj zakon i da izabere neki drugi dan koji će biti prihvatljiv s tačke gledišta naših ustavno-pravnih vrijednosti”, kazao je Ademović.

“Nakon toga, to se nije desilo, pa je Ustavni sud stavio van snage te odredbe, ali je NSRS krajem 2016. godine donijela Izmjene i dopune tog zakona i ustvari nije ništa drugo uradila nego je ponovo propisala da je 9. januar Dan Republike Srpske”.

Kako je kazao, ponovo je pokrenut postupak pred Ustavnim sudom da se utvrde dva pitanja.

“Jedno je da se utvrdi da li eventualno postoje nove okolnosti koje bi ukazivale da nešto što je prije bilo neustavno sada eventualno može biti prihvatljivo, a s druge strane da li je Republika Srpska prekršila još jednu obavezu iz Ustava BiH, a to je da se poštuju nalozi najviših sudskih instanci s obzirom da se zauzeo stav da je ovo samo formalno i formalističko ispunjavanje odluke Ustavnog suda, međutim, suštinski zaobilaženje i negiranje tih naloga”, naveo je Ademović.

Poručio je da se može apsolutno meritorno reći da je proslava Dana RS 9. januara neustavan praznik.

“Prema tome, na današnji dan kada posmatramo taj problem možemo ga posmatrati formalistički u smislu da je još uvijek na snazi nešto što nije proglašeno neustavnim. Prema nekom zakonu RS 9. januar jeste Dan Republike Srpske, ali suštinski gledajući, svi znamo i zbog toga ovolika rekacija međunarodne zajednice da RS samo formalno i suštinski zaobilazi, neizvršava, negira autoritet Ustavnog suda BiH kao najvišeg suda u državi i samo pokušava da pokaže svoju faktičku snagu i da negira osnovne principe po kojima funkcioniše svaka držva, a to je da se sudske odluke i njeni nalozi moraju izvršavati. Prema tome, moj odgovor poslije ove priče jeste da formalno i formalistički, onaj koji hoće da zaobiđe suštinu stvari, može reći da, još uvijek je zakon na snazi i postoji odredba koja proglašava 9. januar danom RS. Međutim, suštinski, može se apsolutno, meritorno reći da je to neustavan praznik”, naveo je ekspert ustavnog prava za N1.

Naveo je da “neko pokušava da brani stav RS, a to je negiranje države BiH, naloga suda, osnovnih vrijednosti po kojima država i društvo funkcionišu.”

“Prkos jedan koji se na ovaj način iskazuje svima drugima koji je protive RS, a s druge strbne ima onih koji pokušava objasniti RS da se treba slaviti nešto, neku zajedničku vrijednost koja će biti integrativna, koja će sve ljude u BiH okupljati i činiti radosnim da se to slavi, a ne jedne podsjećati na nešto što je apsolutno neprihvatljivo, na neko zlo, na neku prošlost koja je vezana za izvršenje krivičnih djela, a za druge predstavlja nešto što simbolički žele da brane”, poručio je Ademović.

N1 pratite putem aplikacija za Android| iPhone/iPad i društvenih mreža Twitter| Facebook| Instagram i UŽIVO na ovom linku.