Zašto je šesti april jedan od najznačajnijih datuma u historiji glavnog grada Bosne i Hercegovine pokušao je pojasniti arhivist Haris Zaimović.
Šestog aprila 1941. zvanično je počeo rat na ovim prostorima, bombardovanjem Beograda. No, ni Sarajevo nije ostalo pošteđeno.
“Prvobitni plan Hitlera je bio da ne napada Jugoslaviju, koji počinje 5. na 6. april i počinje invazija na Jugoslaviju, što se desilo 1941. godine“, rekao je Zaimović.
O kakvom obimu razaranja govorimo i šta su bile mete te koliko ljudi je stradalo, pitala je voditeljica Novog dana.
“Šesto i sedmog aprila bombardovan je samo aerodrom u Rajlovcu. Tek 12. i 13. aprila cijeli grad je bombardovan, komanda na Bistriku, zgrade sude i pošte, hoteli na Ilidži, naselja Hrid i Bjelave. Oko 90 poginulih građana Sarajeva je bilo 12. i 13. aprila“, odgovorio je Zaimović.
Kako je protekao ulazak njemačkih trupa u Sarajevo i kakva je bila reakcija vlasti i stanovništva, bilo je naredno pitanje za gosta Novog dana.
“Njemačke trupe su ušle 15 aprila. Oklopne jedinice zauzele su grad, Osma i 14. divizija. Nije bilo svečanosti, Nijemci su zauzeli neke tačke. Neki ljudi su izašli da ih pozdrave. Njemačka do tada nije doživjela poraz i u tom kontekstu treba posmatrati ponašanje građana Sarajeva 15. aprila.”
Na pitanje kako je izgledao život u Sarajevu tokom NDH za sve njegove tadašnje stanovnike, ali posebno za Jevreje, Zaimović je rekao: “To je bila fašistička, policijska tvorevina, a na kraju će se ispostaviti zločinačka tvorevina. Oni su pljačkali Jevreje, Srbe i sve ostale koji su bili protivnici režima. Imovina se uzimala i stavljala u korist države. 1941. godine NDH počinje s egzekucijama protivnika režima. Pred kraj okupacije marta 1945. Luburićeva kaznena ekspedicija je ubijala i mučila preko sto građana Sarajeva. Vrhunac je bio prijeki sud kada je 45 Sarajlija osuđeno na kaznu vješanja i oni su vješani u centru Sarajeva.”
Blizu 10.196 osoba je poginulo, a preko 9000 bile su žrtve terora u periodu 6.4.1941. do 6.4.1945. godine.
“Poginulo je blizu 715 ilegalaca i preko 1.100 Sarajlija koje su otišle u partizanske redove, a to je blizu 13% populacije tadašnjeg Sarajeva.”
Sarajevo je oslobođeno 6.4.1945. O kakvoj je akciji riječ opisao je Zaimović.
“To je široka akcija Jugoslovenske armije. Hitler je do 20. marta insistirao na držanju grada, a onda se predomislio. Stvoren je dvosutruki prsten od strane Jugoslovenske armije oko Sarajeva i krenuli su u oslobođanja grada. Bile su žestoke borbe, posebno oko Vijećnice.”
