Portal European Western Balkans objavio je analizu 15 kanala na srpskom i ruskom jeziku na platformi Telegram koju je objavio Beogradski centar za bezbednosnu politiku (BCBP), a koja pokazuje da su glavni narativi vezani za rat u Ukrajini koji se plasiraju na Balkanu da “Rusija nije imala izbora sem da započne vojnu operaciju”, da su u Ukrajini Rusi i ruski jezik ugnjetavani i da se u Ukrajini promoviše nacizam.

Kako navodi EWB, kanali koji su analizirani u publikaciji “Ruska propaganda u Srbiji i Zapadnom Balkanu: Slučaj telegram kanala” su uzorak od ukupno 38 Telegram kanala aktivnih na Balkanu koji su povezani sa “trol fabrikom” pokojnog vođe paravojne organizacije Wagner Jevgenijem Prigožinom. U analizi se ističe da, iako je on poginuo prošle godine, njegova organizacija nastavlja sa radom.

Istraživanje je sprovedeno od maja 2023. do novembra iste godine u saradnji sa Oplot projektom, uz pomoć veštačke inteligencije

Među Telegram kanalima koji su analizirani su “Balkanska tračara” (Балканская сплетница), “O Srbiji na ruskom” (О Сербии по-русски), “Bunt – naš put” (Бунт — наш путь) i “Crna Gora Srpska Sparta”. Autorka je utvrdila da kanali u jednom momentu dobijaju neprirodan rast pratilaca, i to oko 24. februara 2022. kada je započela ruska invazija na Ukrajinu.

Analizirajući kanal “Balkanska tračara”, koji ima preko 36 hiljada pratilaca, istraživanje je pokazalo da su glavni narativi koji se šire ti da su u Ukrajini ugnjetavani Rusi i ruski jezik, te da se nad Rusima vrši genocid. Sledeća dva najpopularnija narativa su da “Rusiji nije preostalo ništa drugo nego da pokrene vojnu operaciju” i da “ako Sjedinjene Države mogu da organizuju ratove na stranim teritorijama, onda to može i Rusija”.

Kako se navodi u istraživanju, ovi narativi lako se mogu naći u ruskim medijima pod kontrolom Kremlja.

“Na primjer, informativna agencija Russian Business Consulting Publication citira sledeće reči Vladimira Putina: ‘Cilj je, kao što sam mnogo puta rekao, prvo zaštiti ljude, ali prije svega, zaštiti Rusiju od prijetnji koje pokušavaju da stvore na našim sopstvenim historijskim susjednim teritorijama’”, navodi se u tekstu.

Na drugom analiziranom kanalu, “Srpski divergent”, pored dva narativa koji se ponavljaju i na prethodnom – o ugnjetavanju Rusa u Ukrajini i nepostojanju izbora sem da se pokrene vojna operacija – također je dominantan narativ o Ukrajini kojom vladaju nacisti, fašisti ili banderovci.

I ovaj narativ se naširoko koristi u Rusiji i među samim ruskim zvaničnicima, navodi se u analizi.

“Na primjer, (ministar vanjskih poslova Sergej) Lavrov je objasnio šta se podrazumjeva pod pojmom “denacifikacija Ukrajine” za TASS: ‘I naravno, denacifikacija je apsolutno neophodna. I to uključuje ne samo ukidanje zakona koji podstiču nacističku ideologiju i praksu, već također i povlačenje svakog zakona koji diskriminiše ruski jezik i druge jezike nacionalnih manjina i uopšte prava nacionalnih manjina u Ukrajini, koji su bili veoma diskriminisani i uvrijeđeni‘”, stoji u tekstu.

Ostali narativi koji se pojavljuju na ovim kanalima su da “SAD/Zapad/NATO treba kriviti za rat, koji se vodi da bi se uništila Rusija”, “Rusija je u ratu sa NATO/SAD/Zapadom”, “Naš predsjednik (Putin) je najbolji, zna šta radi/sve ide po planu”, “Ukrajina je vještačka zemlja, a ne stvarna”, “Oni koji kritikuju ruske trupe su izdajnici”.

Sličnosti između Putinove i Miloševićeve propagande

Studija navodi sličnosti sadašnje ruske propagande i propagande Slobodana Miloševića, iz 1990-ih, a to su izraženi etnički nacionalizam, širenje lažnih informacija i manipulacija i kult ličnosti.

“Narativ moderne ruske propagande na srpskim Telegram kanalima se 100% slaže sa narativom koji je već poznat u Srbiji“, stoji u analizi.

Dodaje se da u Srbiji, preko Telegram kanala, Rusija formira i jača imidž zapadnih zemalja, Evropske unije i NATO-a kao neprijatelja.

Kada je reč o diskreditaciji EU, Ruska propaganda često koristi antizapadnu retoriku preko koje ističe razlike između Rusije i EU, uključujući kritiku zapadnih vrijednosti, politike i djelovanja, kao i vjersku i kulturnu bliskost Rusije i Srbije.

U analizi se navodi i da se demonizuju politički protivnici Rusije u Srbiji. Među njih spadaju Rusi koji se protive ratu, koji su po izbijanju rata u Ukrajini otišli ​​iz Rusije u Srbiju, kao i srpski političari i aktivisti koji ne podržavaju politiku Putina i Rusije.

Prednost Telegrama za ovakve radnje jeste to što cenzura ne postoji, dodaje se. Mogu se objavljivati u potpunosti netačne i ilegalne informacije bez da one budu uklonjene. To je jedan od razloga zbog kojeg se koristi Telegram, a ne neke druge društvene mreže.

U borbi protiv ruske propagande, autorka studije predlaže “monitoring i analizu dezinformacija, kontra mere na nivou informacija, ali i povećanje društvene informacione pismenosti”.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad