U Gazi se trenutno događa "zločin bez premca u poređenju sa gotovo svakim drugim sukobom na svijetu" i nije ni čudo što ljudi pokušavaju da shvate zašto svijet ne djeluje da to zaustavi, navodi indijski pisac Omair Ahmad. Smatra da je neminovno da će mnogi doći do zaključka da je "zapadno licemjerje" odgovor i da za SAD i Evropu ljudska prava nemaju nikako značenje osim kad su u pitanju ona "koja su se Zapadu sviđala". Nešto slično se desilo i ranije, navodi on, te daje primjer rata u Bosni i Hercegovini.
U svom teskstu za The Wire, Ahmad navodi da je nedavna popularnost pisma Osame bin Ladena u kojem on opravdava napade na Sjedinjene Države 11. septembra 2001. godine “znak upozorenja”.
“Na mnogo načina ponovno oživljavanje interesa za ovog zaboravljenog čovjeka i njegovu (u velikoj mjeri desetkovanu) terorističku organizaciju nije toliko znak radikalizacije koliko zabune. Dok Izrael nastavlja svoj užasni rat u Pojasu Gaze, koristeći užasni napad Hamasa 7. oktobra kao opravdanje, većina ljudi očajnički pokušava da shvati svakodnevne prizore ogromne ljudske patnje. Što je još važnije, oni se bore da shvate zašto svijet – posebno Sjedinjene Države – to dozvoljavaju i olakšavaju”, navodi on.
Smatra da je to u određenoj mjeri zbog neznanja, te ističe da ljudi brzo donose zaključke o dalekim sukobima o kojima malo znaju u odnosu na one bliske o kojima bi mogli znati nešto više. Kao primjer navodi Indijce, koji često govore kako je lako riješiti probleme u Izraelu i Palestini, ali uglavnom ne razmišljaju o užasima Manipura ili kolonijalnoj politici Indije u Kašmiru. Slično, Kinezi šute o Xinjiangu i Tibetu, a Iranci o pravima žena.
Razmjere pokolja u ovom konkretnom sukobu su ogromne. Kako Save the Children navodi, “Broj djece ubijene u samo tri sedmice u Gazi veći je od broja ubijenih u oružanim sukobima na globalnom nivou – u više od 20 zemalja – tokom cijele godine”. Ahmad ovdje upoređuje ovaj sukob sa još jednim koji se odvija u isto vrijeme, te navodi da je u ruskoj invaziji na Ukrajinu preko 500 djece je ubijeno između 24. februara 2022. i 9. oktobra 2023. U pojasu Gaze taj broj je bio oko 4.000 za pet sedmica. Desetine hiljada tona bombi bačene su u najgušće naseljenu zonu na planeti, ljudima je uskraćeno gorivo, a pristup vodi i lijekovima je ograničen.
“Gledamo zločin bez premca u poređenju sa gotovo svakim drugim sukobom na svijetu. Nije ni čudo što se ljudi bore da shvate zašto svijet ne djeluje da to zaustavi”, navodi on.
Ističe da se nešto slično desilo i ranije, te da je, tokom slično brutalne invazije Izraela na Liban, tadašnji američki predsjednik Ronald Reagan 1982. godine pozvao izraelskog premijera Menachima Begina, bivšeg šefa terorističke milicije Irgun, i nazvao ogromnu štetu “holokaustom”. Kako navodi Ahmad, njegova upotreba takvog izraza u razgovoru sa izraelskom premijerom pokazala je koliko je daleko sve otišlo i koliko su svakodnevna razaranja na TV-u uticala na stavove u SAD-u o Izraelu. Invazija je dovela do uništenja Libana, nasilnog građanskog rata, brojnih zločina i uspona Hezbollaha prije konačne odluke Izraela da se povuče, mnogo godina kasnije, 2000. godine.
Međutim, navodi da perspektiva koja je nameće na osnovu bin Ladenovog pisma proizilazi iz drugog rata, jednog o kojem se daleko više izvještavalo, a to je sukob na Balkanu nakon raspada Jugoslavije ranih 90-ih. Ahmad zatim piše o četiri godine opsade i granatiranja Sarajeva. Navodi da su silovanje i etničko čišćenje korišteni su kao oruđe rata, a da je ubistvo više hiljada civila u Srebrenici, koju su UN odredile kao “sigurnu zonu”, za mnoge bio odlučujući trenutak rata.
“Kao i u slučaju sadašnjeg sukoba, mnogi nisu razumjeli zašto se “Nikad više” ne primjenjuje. Zašto je Evropa posustala?”, navodi on, te dodaje da je kasnije NATO pokrenuo zračne napade nakon najvećeg masovnog ubistva u Evropi nakon Drugog svjetskog rata, što je prvenstveno tražio tadašnji američki predsjednik Bill Clinton.
Međutim, postavlja se pitanje: zašto je NATO čekao tako dugo?
“Za mnoge ljude odgovor je bio jednostavan: Bosna i Hercegovina je bila većinski muslimanska zemlja”, piše on. Navodi da su, po tom razmišljanju, Evropljani i SAD bili licemjeri, a “Zapad” nije htio spasiti muslimane. “Ljudska prava nisu imala nikakvog značenja osim onih koja su se “Zapadu” sviđala”, dodaje.
Međutim, objašnjava da je za većinu evropskih kreatora politike odgovor bio drugačiji.
“Ubistvo nadvojvode Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914. godine pokrenulo je niz događaja koji su doveli do Prvog, zatim Drugog svjetskog rata, a potom i Hladnog rata. Plašili su se da se ponovo uključe u to”, navodi Ahmad.
Dodaje da su se čak i SAD, koje su se konačno zalagale za bombardovanje i odigrale ključnu ulogu u završetku rata, u početku oklijevale. Tadašnji američki državni sekretar, James Baker III, je izjavio: “Nemamo psa u toj borbi”.
“Ali za mlade, za one koji nisu iz Evrope ili SAD-a, i neevropske imigrante koji sada žive u Evropi i SAD-u, to nije bilo očigledno, niti je ikada bilo jasno stavljeno do znanja. Gledali su horor koji se svaki dan odigrava na njihovim ekranima, “holokaust” kako bi Regan rekao, i nisu razumjeli zašto svijet nije reagovao. Za Osamu bin Ladena bilo je lako regrutovati vrlo mali dio njih”, objašnjava.
Ističe da se danas takve scene ponavljaju.
“Za SAD i Evropu – posebno za Njemačku – pozadina je Holokaust. “Nikad više” ima poseban odjek s obzirom da je masakr Hamasa 7. oktobra – prvenstveno protiv civila – najveće ubistvo Jevreja od Drugog svjetskog rata. Ali za ostatak svijeta, gledanje užasnih slika svih patnji – jevrejskih, muslimanskih, kršćanskih, bilo čijih – “Nikad više” ima posebno značenje. Ne radi se samo o Jevrejima, već o ljudima kao ljudima. Oni će neizbježno zaključiti da za SAD, Evropu i kolonijalne države naseljenika poput Australije, Kanade i Novog Zelanda, “smeđi” životi, muslimanski životi, nisu bitni, a patnja onih sa globalnog juga nema nikakvog značaja. I neminovno će biti onih koji će iskoristiti traume drugih u svoje svrhe”, upozorava Ahmad.
Na kraju navodi da je, kada se prijavio za magisterij u SAD-u, pisao sam o tome kako želi da proučava rat u Bosni i Hercegovini i kako se na njega gledalo kao na “pravedan rat” ili “odbrambeni džihad”.
“U SAD sam stigao u augustu 2001. godine. Mjesec dana kasnije stvari su se promijenile”, dodaje.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!