Srebrenica – grad bez ljudi, grad zatvorenih prodavnica, pogona i zanatskih radnji

Vijesti 12. dec 202315:22 1 komentar
Srebrenica

Nekoliko posljednjih godina u Srebrenici je u trendu odlazak... Odlaze ljudi, a odlaze ili se zatvaraju i privredni objekti. Povratak prijeratnih stanovnika koji bi da stalno žive u Srebrenici odavno je završen. Danas stariji ljudi umiru, malo se djece rađa, a preostali mladi nakon srednje škole odlaze da studiraju i po završetku se ne vraćaju ili odlaze "trbuhom za kruhom" tražeći bolju budućnost koju u Srebrenici nemaju. 

Prije rata opština Srebrenica bila je jedna iz samog vrha najrazvijenijih u bivšoj državi, a danas je na začelju liste izrazito nerazvijenih opština ne samo u entitetu Republika Srpska, nego i u cijeloj državi Bosni i Hercegovini. Srebrenički prijeratni privredni giganti koji nisu uništeni u ratu uglavnom su ugašeni i devastirani poratnom privatizacijom. Nakon rata u obnovu privrede nije uloženo gotovo ništa, jer se obnova Srebrenice zasnivala, greškom ili namjerno, na razvoju poljoprivrede koja ovdje nikada nije bila primarna razvojna grana zbog klimatskih uslova, brdovito-planinskog terena i usitnjenih poljoprivrednih površina nepogodnih za mašinsku obradu zemlje.

Od ukupno 37.000 prijeratnih stanovnika ove opštine više od 10000 je bilo zaposlenih. Od današnjih 4-5000, koliko se procjenjuje da stalno živi na području opštine, jer zvaničnih podataka o tome nema, zaposlenih je maksimalno do 1000 od kojih je opet većina u lokalnoj administraciji ili institucijama i preduzećima koja se finansiraju iz budžeta.

Privredni pogoni su u Srebrenici poslije rata otvarani uglavnom uz pomoć donacija i raznih podsticaja. Najčešće čim su ti podsticaji prestajali tako su i pogoni i zanatske radnje zatvarani i prestajali sa radom. Trend prestanka sa radom i zatvaranja i ovo malo privrednih pogona, velikih i malih u posljednjih nekoliko godina je inteziviran.

Posljednjih godina od proizvodnih pogona koji su zapošljavali više radnika zatvoreni su mnogi.

Fabrika za preradu krompira i pomfrita “Srebreničanka“ u koju je po nekim podacima investirano oko 10 miliona KM i koja je u godišnjem planu imala proizvodnju 7.500 tona pomfrita i preradu oko 15000 tona krompira zatvorena je prošle godine i bez posla je ostalo oko 80 radnika.

Zatvoreni su i prestali sa radom i d.o.o.”MAG-MAL” Skelani –Srebrenica, kompanija koja se bavila metalopreradom i brizganjem plastike, zatim d.o.o. Drvnik i tekstilni pogon „Nenites“ takođe u Skelanima sa blizu 40 zaposlenih.

Da se pogoni zatvaraju i prestaju sa radom čim podsticaji prestanu najbolje se vidi na primjeru tekstilnog pogona “Neniteks” u Skelanima, čiji je vlasnik iz Arilja u Srbiji, prestao sa radom nakon šest mjeseci od otvaranja. U ovom pogonu je pokrenuta proizvodnja uz finansijski podsticaj UNDP-a od 19.500 KM, a objekat je opremila i ustupila na korištenje opština Srebrenica.

Slično je bilo i nedavno u primjeru prodavnice hljeba i peciva čije je otvaranje načelnik Opštine Srebrenica Mladen Grujičić zvučno najavio kao „otvaranje pekare“ rekavši tada:

“U razgovoru s prijateljima došli smo na ideju o otvaranju pekare, jer smatramo da je to opravdano iz razloga što Srebrenica nema nijednu pekaru. Kao Opština ćemo pomoći u plaćanju kirije bar godinu.”

Ta obična prodavnica zatvorena je nakon četiri mjeseca rada, a u njoj su se prodavali pekarski proizvodi dovoženi iz susjednog Bratunca gdje se ustvari i nalazi pekara. Svih nekoliko ranijih pekara otvaranih u Srebrenici bile su u istoj ulici pa su Srebreničani neko vrijeme potpisivali šaljivu peticiju da ova ulica dobije naziv “Ulica zatvorenih pekara” nakon što je opštinska Skupština pokrenula inicijativu za promjenu naziva ulica i trgova u gradu.

Pored nabrojanih, u Srebrenici su posljednjih godina zatvoreni i Fabrika za proizvodnju peleta “EKO-M” u Zelenom Jadru, nedaleko od Srebrenice, zatim konfekcijski pogon “Merkur Fashion” vlasnika iz Srbije pa je taj pogon preuzeo novi vlasnik iz Zvornika i taj pogon trenutno još radi.

Zatvoren je i proizvodni pogon “AS DRVO” d.o.o. Srebrenica u Potočarima koji se bavio proizvodnjom pločastog namještaja kao i pogoni za proizvodnju ambalaže i pogon za cijepanje i prodaju ogrjevnog drveta.

Srebrenica, grad koji po mnogima danas živi samo jedan dan u godini, nažalost i to samo zbog mrtvih, do rata je imala velike smještajne kapacitete jer npr. samo Banja Guber je do pred sami rat bilježila i po 90000 noćenja. Turizam je tada bio značajna razvojna grana opštine. Srebrenica i danas ima veliki broj jednodnevnih posjeta uglavnom kroz tzv. mračni turizam, odnosno posjete Memorijalnom centru u Potočarima kroz koji godišnje prođe u prosjeku preko 100.000 posjetilaca.

Srebrenica/ M.S.

Od prijeratnih ugostiteljsko-smještajnih kapaciteta danas ništa ne radi. Hotel koji je Fabrika duvana Sarajevo izgradila u centru grada nikad nije počeo sa radom, a sad su i dva privatna motela, otvorena nakon završetka rata, zatvorena.

Pansion i restoran Misirlije je iznajmljen firmi “Drina resurs”, koja se bavi istraživanjem polimetaličnih mineralnih sirovina, Motel „Alić“ je zatvoren. “Nije bio interesantan ljudima jer se u njemu nije služio alkohol”, kaže vlasnik Safet Alić koji je čak putem Facebooka objavio kako motel želi staviti na raspolaganje za smještaj migranata.

Jedini registrovani objekat za smještaj je Hostel u Srebrenici.

Srebreničani su se raznih obećanja o svemu i svačemu naslušali i više u njih ne vjeruju. Jedno od mnogih, jer bi to moglo oživjeti Srebrenicu i u koje su polagane velike nade, bilo je i ovo: “Za godinu i po srebrenička Banja Guber biće u punoj funkciji i ovim značajnim, u svijetu poznatim ljekovitim vodama, neće više gazdovati privatni mešetari, koji do sada nisu uradili ništa. Dosta je prošlo vremena da ova banja nije počela raditi” – rekao je 18. oktobra 2020. godine u Srebrenici tadašnji član Predsjedništva BiH i lider SNSD-a Milorad Dodik.

Banja još uvijek ne radi, a lijek voda i dalje teče u kanalizaciju…  Za Dan opštine prije dvije-tri godine godine zvanično je najavljeno i otvaranje kamenoloma i fabrike za preradu kamena “Dacit” koji su za to od Vlade RS dobili koncesiju, ali još nikad nikakvi radovi nisu počeli…

N1 BiH
N1 BiH
N1 BiH
N1 BiH

Prema podacima Opštine Srebrenica u 2022. godini je u oblasti zanatsko-trgovinskih i uslužnih djelatnosti otvoreno 22 radnje, a odjavljeno 32, dok je u 2023. godini bilo novoregistrovanih 16 radnji, a odjavljeno je 20. Na društvenim mrežama je objavljeno da se uskoro zatvara i kafanica na pijaci “Slatki zalogaj”… dok se preostali Srebreničani pitaju, ko je sljedeći da ode?!

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad

Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?

Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare