Danas je u Bosni i Hercegovini 48 osoba preminulo u od posljedica zaraze korona virusom.  Šta je uzrok visoke stope smrtnosti od COVID-19, imamo li kapacitete za tretman postcovid pacijenata?

U BiH je od početka epidemije do danas preminulo 5.345 osoba. Statistika koja zabrinjava i objašnjava surovost virusa ili brojka koja može imati tumačenja bar koliko i cifara koje je sačinjavaju?

“Smrtnost od COVID-19 zavisi prije svega kako se to prijavljuje, tako da Belgija koja ima izvanredan zdravstveni sistem imala najveću smrtnost na svijetu jer je imala poseban sistem prijavljivanja. S druge strane ta smrtnost zavisi od toga kako su nam riješeni necovid pacijenti. Barem po mom iskustvu 70 % ljudi ne umru od COVID-19 već od drugih težih bolesti koje su bile zapuštene. Moramo priznati da se ljudi u zadnjih godinu dana jako slabo kontrolišu, ne otkrivamo malignitete i druge bolesti na vrijeme tako da nam dolaze zapušteni slučajevi koji još dobiju i COVID-19 tako da je to jedan od glavnih razloga povećane smrtnosti”, smatra Ednan Drljević, infektolog u Opštoj bolnici.

Ljekari iz Tuzle tvrde – koristimo terapiju koja smanjuje smrtnost teško oboljelih od COVID-19, i to nakon uspostave saradnje sa ljekarima iz Turske. Preuzeli su protokol koji između ostalog uključuje korištenje kortikosteroida te lijeka Tocilizumab.

“Mortalitet je mnogo manji kod pacijenata kod kojih smo koristili ovu kombinaciju. To je veliki značaj, mortalitet je mnogo mali kod nas, mi pre intenzivne njege smo koristili taj imuno modulator i mnogo manje pacijenata je odlazilo na intenzivnu njegu, intervenisali smo na vrijeme”, navodi Bilgin Sait, šef Covid odjela “American Hospital” u Istanbulu.

Na vrijeme nisu intervenisali nadležni u BiH, čiji je posao bio da nabave vakcine, tako da ono što je najadekvatnije u sprečavanju smrti zbog COVID-19 još uvijek nije dostupno.

“Najvažnije, mortalitet se sprečava 100% svakom vakcinom, ne samo BioNTech, kineskom, ruskom, engleskom, sve vakcine stopiraju mortalnost, sto posto”, ističe Sait.

Oni kojima je prije vakcine stigao virus, nerijetko su suočeni sa teškim postcovid periodom. Jedan od najboljih izraelskih medicinskih centara objavio je zabrinjavajuću studiju o dugoročnim efektima infekcije korona virusom, otkrivajući da su se nekadašnji pacijenti od 45 godina na fizičkim testovima pokazali kao da imaju 80 godina.

“U postcovidu smo našli najviše nekakve vaskularne bolesti, miokarditise, perikarditise, oštećenja bubrega, ali oštećenje pluća je najizraženije”, kaže Drljević.

U Opštoj bolnici funkcioniše postcovid ambulanta, za sada su postojeći kapaciteti koronom.

“Mi imamo možda dvadesetak posto osoblja koje nema ni radnog vremena, radi dan i noć, ja ne znam ni kako ćemo mi to regulisati, platiti na kraju, ali zaista se ne može bez njih. Bili su prisiljeni da preuzmu dio posla koji su obavljale kolege kojih nema“, ističe Drljević.

Tu su da jedni druge pokriju i dok brinu o pacijentima, i dok izlaze u suret medijima i čekaju napolju da se uključe u program.