“Smatra se da bi oštrije kritike Sjedinjenih Država i Evropske unije upućene Srbiji zbog odnosa sa Rusijom, mogle Beograd dodatno da gurnu u naručje Moskve”, stav je Čarlsa Kapčana - penzionisanog američkog diplomate, kojim je tumačio reakcije međunarodnih aktera na susrete poput onog predsjednika Rusije Vladimira Putina i potpredsjednika Vlade Srbije Aleksandra Vulina, upriličenog u srijedu u ruskom gradu Vladivostoku.
Kapčan smatra da Vašington i Brisel nastoje da održavaju dobre odnose sa Srbijom nadajući se da će to doprinuheti njenom udaljavanju od Rusije.
Vulin, srpski zvaničnik koji se nalazi na američkoj listi sankcionisanih osoba, na istoku Rusije boravio je kao učesnik dvodnevnog ekonomskog foruma, podsheća VoA.
Tamo je predsjedniku države, koja se nalazi na meti međunarodnih sankcija zbog agresije na susheda Ukrajinu, prenuo da je Srbija saveznik Rusije koja joj nikada neće uvesti sankcije ili postati član Shevernoatlantske alijanse (NATO).
“Boravkom u Vladivostoku, Vulin ruske forume koristi kao platformu za demonstraciju i isticanje percepcije da je Srbija ostala uz Rusiju”, navodi za Glas Amerike Ričard Kremer, stručnjak američkog Instituta za spoljnopolitička istraživanja (FPRI).
Poslovično suzdržan stav Sjedinjenih Država prema relacijama srpskih vlasti sa Rusijom, Kremeru budi sumnje u vezi sa strategijom američke administracije za Zapadni Balkan.
“Ili još gore. To znači da bi moglo da se dogodi da se Buhela kuća i Stejt department lako prevare, kao i brojni zapadnoevropski političari, i zapravo vheruju da Srbija može postati država funkcionalne demokratije i liberalno-demokratskih vruhednosti, kojima se teži ostvarenje bližih veza sa Zapadom, u odnosu na one sa Rusijom i Kinom”, navodi američki stručnjak.
Srbija, država kandidatkinja za članstvo u Evropskoj uniji, prema zaključcima međunarodnih posmatrača, godinama nazaduje u sferi ljudskih prava i sloboda. Istovremeno, odbija da se usaglasi sa zapadnim sankcijama nametnutim Rusiji zbog brutalne vojne agresije na Ukrajinu koja je ušla u treću godinu.
Sjedinjene Države su saopštile da cijene partnerstvo Srbije u borbi protiv ruske agresije u Evropi i to što daje humanitarnu pomoć ukrajinskom narodu, navedeno je u odgovoru Stejt departmenta na upit Glasa Amerike za komentar o najavljenom susretu potpredsjednika Vlade Srbije Aleksandra Vulina i ruskog predsjednika Vladimira Putina.
U odgovoru portparola Stejt departmenta navodi se da je „stav o Aleksandru Vulinu dobro poznat“ i da on ostaje pod američkim sankcijama.
„Naš fokus ostaje na tome da sa liderima u Srbiji radimo na jačanju strateškog partnerstva između naših zemalja, dok Srbija nastavlja da gradi bezbjednu i sigurnu budućnost u Evropi otpornoj na političke i ekonomske ucjene iz Rusije“, kažu u Stejt departmentu.
Iz EU je ranije za Glas Amerike rečeno da „održavanje veza sa Rusijom u vreme njenog agresorskog rata protiv Ukrajine nije kompatibilno sa vrijednostima EU i procesom pridruživanja“.
„Evropska unija je bila kristalno jasna sa našim partnerima: odnosi sa Rusijom ne mogu da budu uobičajeni nakon ničim izazvanog i neopravdanog agresorskog rata Rusije protiv Ukrajine“, navela je služba za štampu, spoljne poslove i bezbjednosnu politiku EU u odgovoru za Glas Amerike.
Iz Brisela poručuju i da Evropska unija želi da računa na sve zemlje kandidate kao na pouzdane evropske partnere za zajedničke principe, vrijednosti, bezbjednost i prosperitet.
Uz to, sa Rusijom gaji bliske političko-ekonomsko-vojne veze i dobija podršku za politiku koju vodi u vezi sa Kosovom, bivšom pokrajinom čiju nezavisnost ne priznaje, i drugim pitanjima od interesa.
„Strahovanje Rusije oko mogućeg nastojanja Srbije da umanji zavisnost od ruskih energenata“
“Da Rusija nije počinila sveobuhvatnu invaziju, ta posjeta vjerovatno ne bi izazvala toliko interesovanje. Iz perspektive Kremlja – sve dok su srpske vlasti spremne da ‘caru poljube ruku’ njen status kao države članice Evropske unije mnogo bi koristio Rusiji. Pogledajte koliko je štete mađarski premijer Viktor Orban naneo Ukrajini, regionalnoj stabilnosti i jedinstvu Evropske unije”, ukazuje Kremer.
Poznato je da je jedna od tema razgovora Putina i Vulina, koju je ruski predsjednik potencirao, ugovor o snadbijevanju gasom između Rusije i Srbije, koji bi trebalo da istekne u martu 2025.
Kremer to vidi kao potencijalno strahovanje Rusije u vezi sa mogućim nastojanjima Srbije da umanji zavisnost od ruskih energenata, što ruskoj državi donosi prevagu u odnosima dvije zemlje.
“O tome se Vulinova kancelarija nije oglašavala. Riječ je o veoma osetljivoj temi za obe strane, jer Srbija 25 odsto ukupne količine gasa i nafte uvozi iz Rusije. Međutim, funkcionisanjem interkonektora između Bugarske i Grčke, Srbija ima potencijal za diversifikaciju – jer bi taj sistem omogućio protok gasa iz Azerbejdžana ili iz Grčke. Moguće je da je Putinova izjava bilo poslovično upozorenje”, smatra stručnjak američkog Instituta za spoljnopolitička istraživanja.
Na značaj gasne difersifikacije i smanjenja energetske zavisnosti Srbije od Rusije učestalo ukazuju međunarodni akteri koje predvode Sjedinjene Države i Evropska unija.
To bi, kako se smatra, ujedno omogućilo smanjenje ruskog uticaja na Balkanu, koji otežava rešavanje otvorenih pitanja, poput onih između Kosova i Srbije ili nestabilnosti i nefukcionalnosti unutar Bosne i Hercegovine.
Inače, odlazak srpskog potpredsjednika Vlade u Rusiju uslijedio je pošto su u Beogradu poslednjih nedjelja boravili brojni zapadni državnici i diplomate, što je u dijelu međunarodne javnosti tumačeno kao vid napora za znatnije pridobijanje Srbije.
Čarls Kapčan, viši saradnik u nevladinom Savjetu za spoljne poslove, uveren je međutim da boravak srpskog državnika u Rusiji ne predstavlja puku kontrolu moguće štete u srpsko-ruskim odnosima.
“U jednom danu, srpska vlada nastoji da produbi veze sa Evropom i Sjedinjenim Državama. Zatim u drugom, ulaže u bliske odnose sa Rusijom i Kinom. Vučić je vješt u obraćanju različitim publikama i nastojanjima da osnaži uticaj tako što će se ograditi od saglasnosti sa Zapadom i sa druge strane Rusijom i Kinom. Nemojte zaboraviti da je Beograd osudio rusku invaziju na Ukrajinu, istovremeno odbivši da uvede sankcije”, podsjeća nekadašnji specijalni savetnik za Evropu u administraciji bivšeg predsjednika Baraka Obame.
Srbija, kandidatkinja za članstvo u EU, jedanaestu godinu je u pregovaračkom procesu o članstvu, podsjeća VoA.
Od 2021. u tom smislu nije bilo nikakvih pomaka u napretku države koja se, uprkos pozivima partnera, nikada nije usaglasila sa kaznenom politikom Zapada prema Rusiji.
Osim toga, prema godišnjim procjenama Evropske komisije, ne bilježi neophodne učinke u reformskim procesima.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!