State Department pojačava napore da se suprotstavi kampanji dezinformacija Kremlja, a dio tih aktivnosti je i nedavna posjeta specijalnog izaslanika Jamesa Rubina Balkanu, gdje je, kako navodi Wall Street Journal, Moskva “nastojala da iskoristi tradicionalni afinitet između srpskih zajednica i Rusa, kao i dugotrajne podjele oko raspada Jugoslavije”.

Kako navodi Wall Street Journal, na sastancima početkom ove sedmice na Balkanu je visoki američki izaslanik iznio prijedloge za pomoć tamošnjim vladama da ojačaju svoju sposobnost da pronađu izvore ruskih i kineskih dezinformacija na njihovoj teritoriji kako bi ih ti kanali mogli biti zaustavljeni

“Uz snažnu podršku sekretara Blinkena, mi idemo za onima koji dijele ruske dezinformacije”, rekao je izaslanik James Rubin u telefonskom intervjuu tokom posete u Prištini, pozivajući se na državnog sekretara Antonija Blinkena.

WSJ navodi da je Balkan dugo bio “informacijsko bojno polje”, te da je Moskva nastojala da iskoristi tradicionalni afinitet između srpskih zajednica i Rusa, kao i dugotrajne podjele oko raspada Jugoslavije i intervencije Sjevernoatlantskog pakta.

Internets stranice vijesti sa Facebook stranicama jedan su od glavnih načina na koji ljudi u regiji primaju vijesti, a SAD su identifikovale nekoliko onih koji su podražavali ruske dezinformacije, uključujući tvrdnje jedne stranice da Ukrajina priprema operaciju lažne zastave za koju bi mogla okriviti Rusiju.

“Možda postoji veća društvena spremnost da se prihvati vrsta narativa koje su Rusi skloni da iznesu, a možda i manje institucionalne sposobnosti da se (zemlje) s time nose. Postoji posao koji treba obaviti. To ne znači da je beznadežno”, rekao je o regiji Balkana Daniel Fried, koji je služio kao najviši zvaničnik State Departmenta za Evropu.

Šta je Global Engagement Center?

Kancelarija Global Engagement Center, ured Satate Departmenta na čelu sa Rubinom koji je osnovan 2016. godine da bi se suprotstavio stranoj propagandi i dezinformacijama u inostranstvu koja ima godišnji budžet od oko 61 milion dolara, objavljivala je godinama detaljne analize kako bi pobila ruske i kineske pokušaje da manipulišu globalnim mišljenjem.

Kako navodi Wall Street Journal, sada počinje da se fokusira na mašineriju koja prenosi te dezinformacije u strane zemlje, uključujući i prijateljske balkanske zemlje koje su članice NATO alijanse.

Po Rubinovom mišljenju, napori State departmenta imaju dug put pred sobom. Kao i američka vojska, Global Engagement Center prebacio je svoj fokus sa suprotstavljanja militantima sa Bliskog istoka na takmičenje “velike sile” sa Rusijom i Kinom, samo da bi se našao u nepovoljnom položaju.

“Veoma zaostajemo”, rekao je gospodin Rubin, koji je bio portparol State Departmenta za državnu sekretarku Madeleine Albright i ima dugogodišnje veze sa Blinkenom.

Rubin je u ponedjeljak pozvao zvaničnike u Crnoj Gori da naprave informacijskii kodeks ponašanja koji bi omogućio vladi da se bavi web stranicama koje prenose rusku propagandu o sukobu u Ukrajini. Sljedećeg dana ponudio je tehničku podršku Sjevernoj Makedoniji kako bi joj pomogao da osigura da se organizacije “trolova” koje su nekada širile ruske narative u zemlji više ne mogu ponovo pojaviti.

Prijedlozi su dio šireg paketa koji SAD razvijaju s Evropskom unijom, a koji uključuje uspostavljanje zajedničke baze podataka o adresama internetskog protokola i nazivima domena koji prometuju dezinformacije.

U toku je i pokušaj korištenja softvera za praćenje ruskih i kineskih narativa dok migriraju preko granica kako bi SAD i njihovi strani partneri mogli pokušati da im se suprotstave.

Plan je da se dugoročnim naporima bi se ojačaju pravni standardi u drugim zemljama kako bi se spriječile dezinformacije, te američka podrška stranim partnerima da razviju internu ekspertizu za njihovu identifikaciju.

Američke ekonomske sankcije protiv zlonamjernih aktera koje olakšavaju ruske i kineske dezinformacije također bi mogle biti na pomolu, navodi Wall Street Journal.

Centar vodi porijeklo od ureda State Departmenta koji je osnovan 2011. godine da bi se suprotstavio nasilnoj stranoj internet propagandi koju podržavaju Al Kaida i druge međunarodne terorističke grupe. Pet godina kasnije, predsjednik Obama je proširio svoju misiju da odgovori na propagandu i dezinformacije stranih vlada i nedržavnih aktera.

Među njenim inicijativama bio je i napor da se razotkriju ruske obavještajne agencije koje su koristile internetske publikacije da potkopaju povjerenje u Pfizer Inc. i druge zapadne vakcine protiv Covid-19. Portparol Kremlja je negirao tu tvrdnju.

Kako navodi WSJ, aktivnosti ovog centra izazvale su bijes Elona Muska, koji je kupio Twitter prošle godine i optužio centar da se bavi cenzurom pokušavajući da utiče na sadržaj društvenih medija. Glasnogovornik centra rekao je da ured identificira izvore dezinformacija, ali se ne fokusira na profile na američkim društvenim mrežama niti im govori šta da rade.