U protekle dvije godine regionalni fudbalski savezi su imali nekoliko sastanaka sa jednom temom: Regionalna liga u fudbalu. Na sastanku u Moskvi učestvovalo je 13 fudbalskih saveza, među kojima su bili Srbija, BiH, Makedonija, Slovenija, Crna Gora, Hrvatska, Rumunija i Bugarska.
UEFA je navodno obećala podršku projektu sa tri miliona eura. Kao, nazovimo ga, pilot projekat – dogovoreno je da nacionalne selekcije 13 saveza igraju regionalno takmičenje, sa 42 kluba iz Jugoistočne Evrope.
Kao jedan od prioriteta, tada je istaknuto rješavanje sigurnosnih aspekata takmičenja, no da li su ostali zaboravljeni? Da li je suštinski dovoljno ‘prepisati’ modele ABA košarkaške, ili SEHA rukometne lige, zabraniti dolazak gostujućih navijača? Da li u startu postoje problemi koji su sportske prirode, i koje treba prve riješiti prije stavljanja bilo kakavih parafa i pompeznih naslova da: Regionalna liga u fudbalu počinje 2018. godine?
VEZANE VIJESTI
Na ova, i brojna ostala pitanja koja proizilaze iz razgovora na ovu temu pokušali smo naći odgovor, ili prijedlog odgovora Savezima sa sagovornicima, predstavnicima sedme sile iiz regiona. Načelno, niko nije protiv Regionalne lige u fudbalu, ali…
“Držat ću se praktičnih razloga. Trenutni sistem UEFA-inih takmičenja ne omogućava takve lige. Ako bi bila oformljena nova liga, ona bi imala koeficijent 0. Ta liga bi imala status Andore, Lihtenštajna, Luksemburga..davala bi jednog prvaka i dva za Ligu Evrope. Imala bi najmanji koeficijent, i sve bi moralo ispočetka”, kazao nam je na početku razgovora Mihajlo Todić, sportski novinar, publicista i pisac, autor knjige “Kako je fudbal porastao?”.
“Trenutni sistem nalaže da šest saveza iz regije ima 24 predstavnika u Evropi. Sa regionalnom ligom – išla bi samo tri, pa bi klubovi koji ne dobiju vizu za Evropu vidjeli manjkavosti tog sistema, a u Evropu nemaju dva prolaza u Evropu – samo jedan”, dodao je naš sagovornik.
Kup šampiona bivše Jugoslavije – brži model
Todić smatra da ova liga ima smisla samo ako je takmičarska. “A ako je takmičarska, onda ima dosta problema. Sve dok se ne sazna da li je prohodna za Evropu”. Kaže da je za jugonostalgičare jako interesantna, ali “da li je meč Vardar – Zrinjski interesantan? I da li je interesantiji meč Zvezda – Metalac, Sarajev – Željezničar ili Hajduk – Split?”
Poslužio se i tzv. ‘ruskim modelom’, odnosno Kup zemalja bivšeg Sovjetskog saveza, Kup zajednice nezavnisnih država – koje imaju svoj turnir.
“Zašto kod nas da se ne organizuje turnir Kup šampiona bivše Jugoslavije? Riješio bi se u kraćem roku, bio bi turnirski sistem i interesantna stvar svima”.
Postoji način – ali šta se dobija? Da li se zarad dobrobiti dva ili tri tima žrtvuju nacionalna prvenstva?
“Na šta liči košarka Srbije od kako se oformila ABA liga? Razvila su se dva-tri kluba, zanemarili su se drugi?”, pitao se sagovornik.
Problemi sigurnosti su pak najbenigniji faktor od svih, ali je to problem koji se uporno ponavlja u proteklom periodu kako je nastala (barem u medijima) ideja regionalne lige u fudbalu, koja će nalikovati na onu jaku ligu bivše Jugoslavije.
“Jedan posto može biti samo negativno. 99 posto je pozitivno da se formira regionalna liga. U jedan posto je problem nasilja, huligana na stadionima i te neke političko-huligankse tenzije”, ocijenio je Bakir Tiro, urednik sportskog servisa Anadolu Agency za Balkan i novinar predstavnik BiH u UEFA-inom žiriju za izbor najboljeg fudbalera u Evrope.
“Tenzije se lako mogu spriječiti. Imaju dva načina, kao u ABA ligi – zabraniti dolazak navijača. To se i u BiH pokazalo kao dobro rješenje, iako nije popularno. Drugi je dobra organizacija po UEFA-inim kriterijima. Fizičkog kontakta ne bi bilo, ali verbalno se ne može spriječiti”, utvrdio je Tiro.
Da li dnevna politika može uticati na sigurnosnu situaciju na stadionima, Tiro kaže da može, ali samo kod mladih – među kojima politika i stvara određene animozitete. “Ko god da misli svojom glavom, ne može”.
Nešto oprečnije mišljenje ima Miloš Antić, urednik Dnevnih novina iz Crne Gore, također član žirija UEFA-e za izbor najboljeg fudbalera Evrope.
Fudbal bez navijača – nije to to
“Ja ne bih prepisao taj model iz ABA lige, ali bih prepisao ostale. Fudbal i košarka ipak nisu ista priča. Fudbal bez jednih i drugih navijača nije to. Gledao bih da mečevi budu posjećeni, da gosti imaju određeni broj karata, i da se problemi bezbjednosti riješe sa uključenošću država”; kazao Antić.
“Domaći navijači će napraviti problem, ne moraju to da budu gostujući. Veće instance to trebaju da riješe, jer ako nema volje država – reigonalna liga neće funkcionisati. Ako ima volje, hoće”, istakao je Antić.
On tvrdi da Savezi i UEFA uz pomoć dražava teže jednom cilju: “Da budu jedinstveni i da se napravi priča za spas fudbala”, a ističe da se to pogotovo odnosi na Crnu Goru, čiji Fudbalski savez je najmlađi u regiji, ako se izuzme Kosovo.
Mihajlo Todić je za N1 kazao da se problemi huligana jako lako mogu riješiti. “Zabraniš gostovanja, pojačaš mjere osiguranja na domaćim utakmicama, zamoliš medije da od umanje folklor skandiranja i isticanja zastava – da to ne bude potencirano”. Smatra da tu treba primijeniti FIFA-in i UEFA-in model gdje kamere na stadionima neće snimati takve stvari, i davati im na značaju. “U krajnje slučaju, postoje baze podataka, postoje granični prelazi..:”
Ipak, sve priče oko regionalne lige, što se njega tiče, treba gledati sa sportskog aspekta, sa sportskim motivima, odnosno – šta se dobije sve u širem smislu.
“Kako onda sačuvati određeni broj klubova, ako Zvezda ili Partizan izađu iz liga? Srpska liga postaje drugi rang. Hrvatska će naredne godine imati dva predstavnika u Ligi prvaka, dobili su ih igrajući svoju ligu. Što se u mikroregionu dešava – to treba da napreduje, a ne sačuvati dva ili tri kluba”, ocijenio je Todić u razgovoru za N1.
Upravo je to bio uvod u narednu temu – šta nacionalne lige dobijaju osnivanjem regionale lige?
“Regionalna liga je najveći spas za crnogorski fudbal. On najviše pati, i što se evropskih takmičenja tiče i infrastrukturno. Sa regionalnom ligom bi se povećao priliv novca, publika bi se vratila na stadione”, izjavio je.
“Što se Crne Gore tiče – jedan klub, eventualno Budućnost ili Sutjeska bi išli u tu ligu. U svakom slučaju, to bi bilo zadovoljavajuće, jer bi se igralo 10-15 utakmica godišnje na visokom nivou protiv protivnika iz regije”, izjavio je.
UEFA-ino prekombinovanje ‘vjetar u leđa’
Izjavio je i to da koliko god različiti komentari bili, i brojna pitanja koja se sama po sebi nameću – i koliko god neko govorio da nije vrijeme, treba gledati isljučivo sportsku stranu.
Ipak, kako je utvrdio Bakir Tiro za N1 – koliko god se o ovome govorilo, seniorska regionalna liga je još uvijek na dugom štapu. Mada će koristiti omladincima, koji će prvi stupiti kako rekosmo u ovaj sistem takmičenja. Svi naši sagovornici dijele mišljenje da omladincima treba dati šansu da igraju što više utakmica. To će pogotovo koristiti BiH, kojoj omladinska regionalna liga u fudbalu treba biti prioritet.
“Klubovima će donijeti kvalitet, veći broj omladinaca će isplivati, a to će i klubovima koristiti, da ne moramo čekati igrače iz dijaspore da se pojave. Moramo tražiti bazu naših igrača. U svakom slučaju, našim klubovima ne može štetiti”, stav je Bakira Tire.
UEFA će u narednom periodu imati poseban senzibilitet prema situacij u bh. Fudbalskom savezu, a novi predsjednik krovne evropske kuće fudbala, Slovenac Aleksandar Čeferin je jako dobro upoznat sa situacijom u fudbalu na ovim prostorima. To nam je na neki način potvrdio i Mihajlo Todić, koji kaže da Slovenac na čelu UEFA-e sprema određeno prekombinovanje evropskih fudbalskih takmičenja.
“UEFA će napraviti regionalnu ligu u formu Kupa. Liga Evrope jugoistoka, gdje će biti timovi sa Balkana, malo sa istoka Evrope, Skandinavci će imati svoje, odnosno organizacija u 3-4 regije prije nastavka takmičenja. Vjerovatno će UEFA kroz eurokupove napraviti regionalna takmičenja nego što će biti ova varijanta o kojoj razgovramo”.
Još jednom ponavljamo – deklarativno, niko nije protiv regionalne lige, ali je broj otvorenih pitanja puno veći neo li onih ‘zakucanih’.
“Ako liga bude takmičarska, Zvezda recimo i Dinamo ne mogu kroz dva formata ići u Ligu prvaka, odnosno kroz regionalnu ligu i nacionalno prvenstvo. Za dvije godine, kada ne budu mogli proći – biće čemu da igramo?”, pitao se Todić u razgovoru za N1.
Vrijeme odigravanja – kapitalan problem
Još jedan od kapitalih problema jeste vrijeme. Uprkos informaciji da bi se eventualna regionalna liga igrala u terminima Lige prvaka i Lige Evrope – to je pogrešno, jer naime UEFA ne dozvoljava odigravanje prvenstvenih utakmica u terminima Lige prvaka. Može, ali uz plaćanje određenih penala. Mogu se igrati Kupovi, ili evenutalno utakmice druge lige – ali prve ne, osim ako nećete platiti dodatne kazne UEFA-i koja je po tom pitanju kategorična, što nam je potvrdio i Mihajlo Todić u studioznoj analizi ZA i PROTIV regionalne lige u fudbalu.
Za kraj, zamislite situaciju: “Crvena zvezda – Dinamo u srijedu, a u subotu Zvezda protiv Patizana možda za titulu?Koja utakmica ima prednost? Pustiti Dinamo, da bi se dobio Partizan ili obratno. Problemi termina su veliki”, kazao je Todić.
Najavljena omladinska liga u svakom slučaju može poslužiti kao jedna vrsta beta verzije regionalne lige za seniore. No, i tu treba paziti na sve sigurnosne aspekte – kako bi se izbjegli i oni izolovani incidenti koji se potencijalno mogu javiti.
Svakako, ni u kom slučaju kod otvaranja bilo kakve priče na temu regionalne fudbalske lige ne treba zanemariti niti jedan parametar koji eventualno može ići na štetu nacionalnih prvenstava i klubova kao takvih. Možda je i previše naivno primjenjivati modele ABA i SEHA lige na najpopularniji sport u Evropi, koji se sa posebnom strašću prati u svim krajevima bivših republika.
Da li smo spremni za regionalnu ligu u fudbalu i zašto nismo je tema koja još uvijek zahtijeva ozbiljnu studiju i propozicije takmičenja koja će odobriti UEFA. Do tada, 2018. godina je previše blizu za ozbiljan projekat sa brojnim problemima koje on kao takav nosi sa sobom.
Vrijeme će (valjda) pokazati koliko smo u pravu, a koliko u krivu. Prije svega, svaki Fudbalski savez pojedinačno ima sasvim dovoljno sopstvenih problema da bi mogli razmišljati još o regionalnoj ligi i svim njenim prednosima ili manama.
Krenuti od jajeta, tačnije državnih Saveza ili hvatati se za debla spasa u vidu regionalne lige, pitanje je…
N1 pratite putem aplikacija za Android | iPhone/iPad i društvenih mreža Twitter | Facebook i UŽIVO na ovom linku.
