U dalekim brdima južno od Hebrona, na okupiranoj Zapadnoj obali, Abu al-Kabash se svakodnevno budio na svom imanju gdje je ugajao nar i smokvu, te šest različitih vrsta aloje koje su obavijale njegov dom. To je sada sve nestalo. Otkako je Izrael pokrenuo rat u Gazi nakon Hamasovih napada 7. oktobra, napadi izraelskih doseljenika na Palestince postali su toliko nasilni da je 76-godišnji poljoprivrednik morao napustiti zemlju koju su mu prenijeli njegov otac, djed i pradjed, piše Al Jazeera.
“Bio je to izbor između života ili smrti”, rekao je Abu al-Kabash za Al Jazeeru.
Više od 1.200 Palestinaca širom okupirane Zapadne obale protjerano je iz svojih domova od početka sukoba, prema grupama za ljudska prava i Ujedinjenim nacijama.
Podaci koje su prikupili aktivisti i koje je Al Jazeera potvrdila pregledom satelitskih snimaka pokazuju da su doseljenici na okupiranoj Zapadnoj obali između oktobra 2023. i januara 2024. izgradili najmanje 15 ispostava i 18 puteva – što je nezakonito i prema izraelskom i međunarodnom pravu. Osim toga, doseljenici su izgradili stotine metara ograda i višestruke blokade puteva, dodatno ograničavajući kretanje Palestinaca.
Protjerivanje bez presedana dovelo je do raspada najmanje 15 palestinskih zajednica do sada, a izraelski doseljenici brzo proširuju svoje prisustvo. Njihov cilj je, kažu stručnjaci, da preoblikuju demografiju Zapadne obale, dok istovremeno slamaju kičmu teritorije predviđene za buduću palestinsku državu.
“Kada je rat, tada doseljenici iskorištavaju prednost i pokušavaju uspostaviti što više ispostava“, rekao je Mauricio Lapchik, aktivista Peace Now, izraelske organizacije koja dokumentuje aktivnosti naseljavanja. Grupa je zabilježila sličan porast broja ilegalnih ispostava tokom godina druge Intifade početkom 2000-ih.
Ilegalne ispostave
Ispostave su obično improvizirani kampovi u rasponu od pojedinačnih karavana do nekoliko modularnih struktura izgrađenih na ruralnoj palestinskoj zemlji.
Izgradili su ih članovi šireg pokreta izraelskih doseljenika, koji nastoji da pojača izraelsko prisustvo na ilegalno okupiranoj zemlji. Graditelji ovakvih ispostava često su vođeni ekstremnom ideologijom koja zahtijeva od Jevreja da napune cijelu palestinsku zemlju i da istjeraju Palestince.
Sve ispostave, kao i naselja, su ilegalne po međunarodnom pravu. Izrael, međutim, smatra da su samo ispostave nelegalne, tvrdeći da su podignute bez odobrenja vlade. Ipak, ispostave se često retroaktivno odobravaju kao naselja.
Satelitski snimci pokazuju ispostave izgrađene u prva četiri mjeseca rata raštrkane po okupiranoj Zapadnoj obali, što ukazuje na to da su izraelski doseljenici okuražili i guraju svoje prisustvo izvan područja blizu postojećih naselja.
Putevi su ključni za uspostavljanje prisustva u udaljenim područjima, a nekoliko ih je usječeno kroz privatnu palestinsku zemlju od 7. oktobra.
Desetine puteva ne samo da zauzimaju palestinsku zemlju, već postaju i linije za koje palestinski poljoprivrednici i stočari znaju da je opasno preći jer će ih doseljenici napasti.
Nasilje naseljenika u porastu
Naseljenici tjeraju Palestince iz njihove zemlje na okupiranoj Zapadnoj obali tako što ih nasilno zastrašuju ili ograničavaju njihov pristup pašnjacima gradeći ispostave i puteve oko njihovih zajednica, prisiljavajući ih da se sele tražeći sigurnost i sredstva za život za svoje porodice.
Ovo se dešava decenijama, ali se proširilo po obimu i intenzitetu od početka rata – u pozadini već rekordne godine nasilja na palestinskoj teritoriji.
U prvih 10 mjeseci 2023. godine, UN su zabilježile najmanje 1.038 incidenata nasilja naseljenika – u prosjeku tri napada dnevno. Ista cifra se skoro utrostručila od 7. oktobra.
Pet dana nakon 7. oktobra, desetine doseljenika stiglo je u selo Wadi al-Siq, dom za oko 180 ljudi. Bili su obučeni u vojne uniforme, naoružani i u pratnji policije.
Poljoprivrednik Abu Bashar se prisjetio kako mu je posljednje noći koju je proveo na svojoj zemlji u planinama istočno od Ramale jedan doseljenik koji je vrištao na njega poručio: “ova zemlja nije vaša”. Uništavali su im kuće, razbijali prozore i krali životinje.
Grupe za ljudska prava i seljani kažu da izraelski vojnici često pomažu i podržavaju aktivnosti doseljenika.
“Ništa se ne dešava bez vojne podrške, može biti manje-više direktno, ali uvek je tu”, rekao je Droro Etkes, osnivač Kerem Navot, grupe koja prati politiku upravljanja zemljištem više od dve decenije.
Izraelske vlasti rekle su za Al Jazeeru da “redovno djeluju” protiv nezakonite gradnje, ali nisu odgovorile zašto su ispostave još uvijek tamo i nisu odgovorile na pitanje o prisustvu i podršci izraelskih vojnika tokom nasilnih napada naseljenika.
Izraelska politika širenja naselja
Ispostave su procvjetale 1990-ih pod prvom izraelskom vladom koju je predvodio desničar Benjamin Netanyahu – koji je i sadašnji premijer. Od tada su narasle na više od 390.000 kvadratnih kilometara, prema procjenama Kerema Navota.
Međutim, ispostave nisu jedini način na koji se učvršćuje izraelsko civilno prisustvo.
Od 1967. godine, Izrael je uspostavio više od 160 naselja širom Zapadne obale, sa njihovim jarko crvenim krovovima, visokim ogradama i uvezenim borovima koji su raštrkani pejzažom okupirane palestinske teritorije.
Do kasnih 1990-ih, vlada je počela da širi postojeća naselja davanjem stambenih dozvola, umjesto da gradi nova. 2022. godine, izbor trenutne vlade krajnje desnice viđen je kao blagodat za pokret doseljenika.
Danas ima čak 700.000 doseljenika – 10 posto od skoro 7 miliona stanovnika Izraela.
Prošle godine, vlada je prenijela administrativne ovlasti u upravljanju naseljima sa vojnih vlasti na civilne zvaničnike – potez za koji su UN navele da bi mogao olakšati aneksiju Zapadne obale.
Netanyahu je također dao naseljeniku Bezalelu Smotrichu, suosnivaču naseljeničke organizacije Regavim i lideru krajnje desničarske stranke Religious Zionism, kontrolu nad planiranjem naselja na okupiranoj Zapadnoj obali.
Ministar je prošle godine predstavio plan za uvođenje još pola miliona doseljenika preko okupirane palestinske teritorije. A, 6. marta, izraelska uprava za planiranje naselja objavila je da je odobrila izgradnju oko 3.500 novih stambenih jedinica na Zapadnoj obali, prvi takav potez od 7. oktobra.
Palestinska zemlja i pristup njoj se smanjuju, ali protjerani su ljudi poput Abu al-Kabasha, no nisu izgubili svaku nadu da će se vratiti na svoje područje.
“Život je strašan, ali želimo da se vratimo”, rekao je.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!