"Naučnici Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L'Huillier osvojili su Nobelovu nagradu za fiziku za 2023. za eksperimentalne metode koji generiraju atosekundne impulse svjetlosti, značajne za proučavanje dinamike elektrona u materiji", objavio je danas Nobelov odbor.

Nagradu, koja je ove godine povećana i iznosi 11 miliona švedskih kruna ili oko milion dolara, dodjeljuje Kraljevska švedska akademija nauke.

Kako stoji u objašnjenju, troje naučnika čovječanstvu je pružilo nove alate za istraživanje svijeta elektrona unutar atoma i molekula.

“Ovogodišnji su laureati uz pomoć eksperimenata uspjeli proizvesti tako kratke svjetlosne impulse da se mogu mjeriti u atosekundama, demonstrirajući način na koji se stvaraju vrlo kratki impulsi svjetlosti, a njima se mogu mjeriti ubrzani procesi koji omogućuju pomicanje elektrona i izmjenu energije” unutar atoma i molekula.

Atosekunda je 10-18. dio sekunde.

Francuska fizičarka Anne L'Huillier radi na univerzitetu Lund u Švedskoj, njezin sunarodnjak Agostini profesor je na Univerzitetu Ohio State, a njihov mađarski kolega Krausz direktor je Instituta Maxa Plancka za kvantnu optiku.

Nobelova nagrada za fiziku druga je koja se dodjeljuje ove sedmice.

Mađarska naučnica Katalin Kariko i američki kolega Drew Weissman osvojili su Nobela za medicinu za otkrića koja su omogućila razvoj glasničke RNK (mRNA) koja je utrla put razvoju vakcina protiv covida-19.

Nobelova nagrada za hemiju dodijelit će se u srijedu 4. oktobra, a Nobel za književnost u četvrtak 5. oktobra. Nagrada za mir na rasporedu je u petak, a za ekonomiju u ponedjeljak.