Mada posljednji znaci ukazuju na to da se kriza oko Kosova smirila, te se dio trupa Srbije povlači sa granice pa se time povukla i prijetnja povratkom u oružani sukob, dugotrajni problem nije riješen, navodi novinar Guardiana Julian Borger u svojoj analizi. On ističe da je sada na SAD i EU da razmisle da li su ih je Srbija “izigrala”.
Borger u svojoj analizi navodi da je administracija američkog predsjendika Joe Bidena u petak postupila odlučno, “oslanjajući se na neke od lekcija iz pred invaziju na Ukrajinu, izlazeći u javnost sa američkim obavještajnim podacima o kretanju srpskih trupa i pozivajući Beograd kako bi zaprijetila sankcijama.”
Mirovne snage NATO-a, Kfor, odmah su pojačane prebacivanjem komande nad bataljonom britanskih vojnika koji su bili u regionu radi obuke.
“Međutim, iako je neposredna opasnost možda prošla, hronična kriza oko Kosova nastavlja da se razvija. Petnaest godina nakon što je bivša pokrajina Srbije proglasila nezavisnost, Kosovo je i dalje u limbusu na svjetskoj sceni, uz priznanje od nešto više od polovine od 193 države članice UN-a”, navodi Borger.
On objašnjava da se Srbija krajem 1990-ih borila da zaustavi otcepljenje Kosova “nakon godina ugnjetavanja etničkog albanskog stanovništva”, te da je Beograd pokrenuo “brutalnu kampanju etničkog čišćenja”, što je podstaklo NATO da interveniše i bombarduje Beograd 1999. godine. Formalna nezavisnost Kosova došla je tek devet godina kasnije nakon konsultacija koje su sponzorisale UN i plana osmišljenog da pruži značajnu zaštitu srpskoj manjini u novoj zemlji.
“Od tada Srbija i njen glavni pobornik, Rusija, vode pozadinsku kampanju da blokiraju članstvo Kosova u međunarodnim tijelima, podstaknute strahom mnogih država, uključujući pet članica EU, da će priznanje postaviti presedan za otcepljenje njihovih nacionalnih manjina”, navodi Borger.
Ističe da je Beograd istovremeno održavao napetu situaciju u četiri opštine sa većinskim srpskim stanovništvom na sjeveru, ali da mu je u tome s vremena na vrijeme pomogla i vlada u Prištini koja je pokušavala da “demonstrira suverenitet”.
“Kosovo još uvijek ne može da uzima zdravo za gotovo svoje postojanje”, navodi Borger.
On smatra da bi događaji protekle sedmice mogli bi biti prekretnica, “ovisno o tome da li će dovesti do ponovnog promišljanja politike u Washingtonu i Briselu”.
Objašnjava da se i Washington i Brisel nadaju uspjehu francusko-nemačkog plana za normalizaciju odnosa, u kojem Srbija ne bi morala da proglasi puno priznanje nezavisnosti ali barem da prizna kosovske pasoše, zastavu i druge atribute državnosti, te bi Beograd prestao da blokira Kosovo u naporima da se pridruži multilateralnim institucijama, a zauzvrat bi Priština dozvolila uspostavljanje zajednice opština sa srpskom većinom, učvršćujući njihovu autonomiju.
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i premijer Kosova Aljbin Kurti pristali su na ove principe na sastancima uz posredovanje EU, ali je Vučić odbio da potpiše bilo kakav dokument i uvjerio sopstvenu javnost da nikada neće dozvoliti da Kosovo postane članica UN.
Kurti je zbog toga odbio da nastavi rad na uspostavljanju ZSO, odbijajući da povjeruje u uvjeravanja posrednika EU da će Srbija kasnije ispuniti svoja obećanja.
“Odgovor Washingtona i Brisela bio je da se isključivo okrivi Kurti, uglavnom zato što je Vučić uspio da izigrava zapadne vlade protiv Rusije i Kine u konkurenciji za podršku Beograda. SAD su, na primjer, bile zahvalne na glasanju Srbije protiv Rusije u debatama Generalne skupštine UN o Ukrajini, uprkos čvrstom protivljenju Beograda za sankcije Moskvi”, navodi Borger.
Ističe da “Bidenova administracija i EU sada moraju ispitati jesu li prevarene”, te dodaje da, “dok je Vučić u četiri oka rekao sve prave stvari, vlada je jačala vojsku Srbije i preplavila medije u zemlji mržnjom i strahom od Kosova, lažno optužujući Kurtija da sprovodi “brutalno etničko čišćenje””.
Zatim Borger opisuje događaje od 24. Septembra, incident između paravojne grupe dobro naoružanih kosovskih Srba i kosovske policije.
“Kosovska vlada je predstavila dokaze koji pokazuju da je grupa bila naoružana i kontrolisana iz Beograda, a američki zvaničnici su privatno jasno rekli da smatraju da su ti dokazi ubjedljivi. Zasjeda je mogla biti osmišljena da izazove sukob na sjeveru Kosova koji bi pružio pokriće Beogradu da pošalje trupe navodno da zaštite etničke Srbe. Alternativni cilj mogao je da bude prisiljavanje Kfora da pojača svoje prisustvo i da od Prištine preuzme primarnu odgovornost za bezbjednost na sjeveru Kosova. To bi bio korak unazad za suverenitet zemlje”, navodi on.
Ističe da je u drugom navedenom cilju Vučić već djelimično uspio.
“Da li će on pobijediti u potpunosti ovisi o smjeru politike Zapada”, navodi Borger.
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!