Ishitrena odluka akademskog osoblja da sa zida skine sliku iz 1970-ih koja prikazuje muškarce, članove upravnog odbora Univerziteta u Leidenu kako puše cigare, izazvala je žestoku debatu u Holandiji o kulturi otkazivanja. 

Umjetnički rad na zidu univerzitetske sale za sastanke godinama je bio tema diskusije, a neki studenti su tvrdili da ona istovremeno podržava patrijarhat i čin pušenja, navodi se u tekstu britanskog lista Guardian.

Tako je aktom koji se moze opisati kao kontroverzan, slika skinuta sa zida i okrenuta k zidu tokom sastanka vijeća prošlog mjeseca.

“Završeno!” tvitao je Koen Caminada, profesor porezne i socijalne politike sa Linden univerziteta.

Done! pic.twitter.com/adPf8hITcn

— Koen Caminada (@koencaminada) November 10, 2022

Taj potez je, međutim, doveo do žustre rasprave, a bivši ministar vlade i predavač na univerzitetu, Uri Rosenthal, opisao ga je kao “sramotan” i primjer “gluposti takozvanih profesora, intelektualaca”.

I drugi, poput Roba de Wijka, profesora međunarodnih odnosa, su se nadovezali rekavši da je uklanjanje slike pokušaj “ispravljanja istorije”, dok je sam slikar tog djela, devedesetogodišnjak Rein Dool, nazvao potez “glupim i tužnim”.

Immediate action was taken today @UniLeiden 😀!! pic.twitter.com/vJwfr7FmGm

— Joanne van der Leun (@JoannevdLeun) November 10, 2022

Debata se brzo raširila po cijelom svijetu i tu su se mogli čuti oni koji žele da uklone umjetnost i kulturu prošlosti koja bi danas mogla biti uvredljiva i onih koji vjeruju da bi to značilo pokušaj brisanja istorije sto je jako zastupljeno u Nizozemskoj, gdje je kolonijalna prošlost zemlje izaziva velike podjele.

S prva je glasnogovornica Univerziteta sugerirala da slika “više nije relevantna” i da je “iritantna za neke članove osoblja”.

Predsjednica univerziteta, Annetje Ottow, naknadno je rekla da je trebalo diskutovati o tome i da je djelo vraćeno na zid. Ranije ovog mjeseca imenovana je posebna komisija za ispitivanje ovog i drugih slučajeva.

„Komisija će sada razmotriti šta dalje raditi ne samo sa ovim nego i drugim umetničkim delima i načinom na koji su izložena na Univerzitetu. Ova rasprava pripada ovdje i mi na Univerzitetu u Leidenu, bastionu slobode, možemo je održati kao niko drugi. Debata često vodi do novih znanja i vrijednih uvida”, rekla je.

Ottow je također pohvalila sliku i šestoricu naslikanih muškaraca.

“Oni su veoma cijenjeni bivši članovi našeg univerziteta i slika daje jedinstvenu, historijsku sliku tog vremena”, rekla je ona. “Radi se o impresivnom umjetničkom djelu i ponosni smo na prošle članove odbora koji su prikazani na slici. Ta radnja (skidanje slike) to ne mijenja.”

Ottow je dodala da bi dio rješenja mogao biti dodavanje konteksta slici, pristup koji se koristi da se objasni prisustvo kontroverznih umjetničkih djela drugdje u svijetu kao alternativa uklanjanju.

Kada su pitali profesora Caminada, koji je tvitao originalnu fotografiju slike koja je uklonjena, za komentar, on je kratko odgovorio: “Previše pažnje se pridaje tome.”

Portparolka univerziteta je dodala da se slika danas može naći na “istom mjestu, istom zidu, istoj prostoriji i istoj zgradi”.

Očekuje se da će početkom 2023. navedena komisija izaći sa svojim prvim savjetom po pitanju navedenog umjetničkog djela.