Međunarodna organizacija Transparency International je oštro osudila prijedlog zakona u bh. entitetu Republici Srpskoj (RS) kojim bi se organizacijama civilnog društva koje dobijaju podršku stranih entiteta nalagalo da se registruju kao “agenti stranog uticaja”, navodeći da, ako bude usvojen, ovaj zakon bi “značajno ograničio mogućnost organizacija civilnog društva da se uključe u zagovaranje i podizanje svijesti” jer bi se to smatralo “političkim djelovanjem”.
Navodi se da bi se bilo kakvo skretanje pažnje na korupciju, pozivanje a javnu odgovornost i transparentnost moglo interpretirati kao “političko djelovanje”.
Organizacija je pozvala Skupštinu Republike Srpske da zaustavi usvajanje ovog zakona i međunarodnu zajednicu i Evropsku uniju da izvrše pritisak na Vladu Republike Srpske da se suzdrži od njegovog usvajanja.
“Donošenje ovog zakona ugrozilo bi demokratske principe i u suprotnosti je s nedavnim koracima i opredijeljenosti Bosne i Hercegovine ka članstvu u EU”, navodi se.
Ističe se da će definicija stranog uticaja obuhvatiti različite oblike podrške, uključujući i finansijske i nefinansijske izvore stranih subjekata. Zakon također daje diskreciono ovlaštenje entitetskom Ministarstvu pravde RS-a da nadgleda aktivnosti nevladinih organizacija širom Bosne i Hercegovine, što TI smatra “prekoračenjem njegove nadležnosti”, te daje ministarstvu mogućnost da predlaže njihovu zabranu “na osnovu nespecificiranih kriterija”.
“Ovaj zakonodavni potez Vlade Republike Srpske guši kritike i ugrožava slobodu izražavanja, uz druge nedavne zakone, kao što su rekriminalizacija klevete i započeta izrada Zakona o medijima”, navodi se.
Navodi se da ovaj zakon odražava druge kontroverzne zakone o “stranim argentina” koji imaju za cilj “arbitrarno ciljanje na kritičare vlade”.
Kao primjer se navodi Mađarska, koja je nedavno je donijela sličan zakon koji omogućava novoosnovanom Uredu za zaštitu suvereniteta da istražuje i krivično goni osobe optužene za podrivanje suvereniteta zemlje, što je sada predmet postupka zbog povrede propisa EU koji je pokrenut protiv te zemlje. To se dešava nakon što je prethodni pokušaj iz 2017. godine propao zbog presude Suda pravde EU.
Također se navodi “represivno” zakonodavstvo usvojeno u Rusiji 2012. godine i prošireno 2022. godine, kao i sličan prijedlog u Gruziji koji je predstavila vladajuća stranka 2023. godine, o kojem se trenutno raspravlja. Ovi zakoni naišli su na široku osudu međunarodne zajednice.
“Izvještavanje je već regulisano postojećim zakonima, što pokazuje da namjera ovog zakona nije da se unaprijedi transparentnost, već da se stigmatizira i ušutka kritične glasove civilnog društva. U praksi, nacrtom odredbi bi se zabranilo bilo kakvo zagovaranje prema institucijama i javnim službenicima i na kraju bi se civilno društvo uklonilo iz javne sfere”, izjavila je Ivana Korajlić, izvršna direktorica Transparency Internationala u BiH.
“Namjera Vlade Republike Srpske da cilja na organizacije civilnog društva koje otvoreno primaju resurse iz inostranstva signalizira zabrinjavajuće nazadovanje u demokratskim principima i evidentno nepoštivanje osnovnih sloboda. To otvara vrata nekontroliranoj korupciji i zloupotrebi ovlasti. Ako EU želi da učini nešto više od samo deklarativnog izražavanja podrške demokratiji, mora zauzeti čvrst stav i tražiti od Republike Srpske da povuče zakon iz rasprave”, rekao je François Valérian, predsjednik Transparency Internationala.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!