Širom Njemačke danas, 9. novembra, obilježava se 30. godišnjica rušenja Berlinskog zida, simbola Hladnog rata koji je više od dvije decenije dijelio Istočnu i Zapadnu Njemačku.

Reporterka N1 Ika Ferrer Gotić nalazi se ispred Brandeburške kapije gdje će večeras biti održana i glavna manifestacija obilježavanja pada Berlinskog zida. 

Gledaocima je pokazala i historijsko mjesto koje se nalazi u njenoj blizini, a koje govori o tom vremenu i šta je “željezna zavjesa” značila za Njemačku i podijeljeni Berlin.

“Sa moje lijeve strane se nalazi se spomenik, odnosno križ srama, poslednji križ srama u Berlinu koji je vraćen je na inicijativu građana Berlina kako bi se prisjetili šta je ta ‘željezna zavjesa’ značila. Petnaest križeva, radi se o imenima, ljudima iz zapadnog Berlina koji su pokušali preći u istočni Berlin kako bi vidjeli voljene, porodice, prijatelje, koji su bili sa druge strane zida. U centru Berlina se nalazi Parlament, ambasade, a na istočnoj strani je potpuno netaknuta teritorija istočnog Berlina. To razdvajanje u tom vremenu vidimo i danas”, kazala je naša reporterka.

Na stubu pored križeva nalazi se i fotografija Petera Fechtera koji je 1962. godine izgubio život pokušavajući preći Berlinski zid.

Ferrer Gotić je imala priliku razgovarati sa građanima Berlina o njihovim osjećanjim i sjećanjima na Berlinski zid.

“Građani govore da su podjele koje su postojale nekad postoje i danas. Ona segregacija o kojoj se govorilo kako u društvenom, ekonomskom i političkom smislu postoji i danas”, navela je reporterka N1.

U septembru 1989. godine su izbile demonstracije širom Istočne Njemačke. Ispočetka su demonstranti bili uglavnom ljudi koji su željeli emigrirati na Zapad, te su uzvikivali parolu “Wir wollen raus” (Želimo van). Demonstracije su potrajale i postajale sve masovnije. Njihov vrhunac bio je 4. novembra, kada se oko pola miliona demonstranata okupilo na trgu Alexanderplatz u Istočnom Berlinu.

Već 9. novembra 1989. godine su ljudi samoinicijativno počeli fizički razbijati dijelove zida, a 13. novembra je istočnonjemačka vojska počela sa organiziranim uklanjanjem nekih njegovih dijelova. Državljanima DDR-a je bilo odmah omogućeno da prelaze iz istočnog u zapadni Berlin, međutim pogranična služba do 23. novembra 1989. godine ograničavala je ulazak zapadnonjemačkih državljanima u istočni Berlin. Službeno ujedinjenje Njemačke je nastupilo 3. oktobra 1990. godine.

U razdoblju od 1961. do 1989. godine istočnonjemački graničari ubili su najmanje 138 osoba koje su pokušavale pobjeći preko zida. Uspješnih bjegunaca preko zida zabilježeno je 5.075, od toga 574 iz redova vojnika čiji je zadatak bio da čuvaju Berlinski zid. Prve dvije osobe koje su izgubile život u pokušaju prelaska Berlinskog zida su Ida Siekmann i Gunter Liftin.

Zid je bio i oličenje Hladnog rata pa je rušenje Berlinskog zida označilo početak oslobađanja od komunističke ideologije i struktura, ne samo u Istočnoj Njemačkoj nego u većini do tada socijalističkih država u Evropi.

Zanimljivo je da povratak u doba bivše Demokratske Republike Njemačke, odnosno DDR-a, priželjkuje deset do petnaest posto od onih 16 miliona građana koji su živjeli u nečemu što se može nazvati pokušajem uspostave socijalističke države.

Ipak, posljednje ankete pokazuju da se velika većina raduje tome što živi u ujedinjenoj i ekonomski moćnoj Njemačkoj gdje može uživati u mnogo većem blagostanju i slobodama nego u bivšem DDR-u koji je postojao od 1949. do 1990. godine. Njemačka je dugi niz godina, a posebno nakon ujedinjenja, najveća ekonomska sila u Evropi i među vodećim u svijetu.

Svakog 9. novembra organizuje se skromno obilježavanje godišnjice rušenja Berlinskog zida kada se prisutni prisjećaju i onih koji su izgubili živote.

Predsjednik Njemačke Frank Walter Steinmeier je na ceremoniji povodom obilježavanja 30 godina od rušenja Berlinskog zida kazao kako se ovaj datum kod velikog broja ljudi danas ne slavi na onaj način kako je to bio slučaj ranije.

“Podjele u društvu se i dalje produbljuju, a to se vrlo jasno odražava i na izborne rezultate. Ujedinjenje Njemačke je veliko djelo. Od ljudi je tražilo veliku požrtvovanost”, poručio je Steinmeier.

Njemačka savezna kancelarka Angela Merkel, u povodu 25. godišnice pada zida, nazvala je rušenje zida “epskim udarcem tiraniji”.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad