Ukrajinski vojni upad na ruski teritorij u regiji Kursk pokriva dio istog teritorija na kojem je Sovjetski Savez postigao jednu od svojih najvažnijih pobjeda nad njemačkim snagama tokom Drugog svjetskog rata i to gotovo godinu dana prije iskrcavanja u Normandiji (Dan D).

Iskrcavanje na obale Francuske 6. juna 1944. na Zapadu se često smatra prekretnicom kojom se zaustavio nacistički vođa Adolf Hitler, no kocka je bačena ranije – u periodu od 5. jula do 23. augusta 1943., kada su se milioni vojnika i hiljade tenkova i oklopnih topova borili oko Kurska, navode historičari.

Pobjedom u Kursku, “Sovjeti su preuzeli inicijativu na istoku i nikada je nisu predali do kraja rata”, rekao je Michael Bell, izvršni direktor Instituta JennyCraig za proučavanje rata i demokratije pri Muzeju National World War II u New Orleansu.

Bitka kod Kurska

CNN podsjeća kako je u proljeće 1943. Hitlerova vojska na istoku bila teško ranjena nakon bitke za Staljingrad, gdje su Nijemci izgubili gotovo milion ljudi u pokušaju da zauzmu grad na rijeci Volgi, poraze potučenu sovjetsku vojsku i zauzmu naftna polja na južnom Kavkazu, što bi potpomoglo njemačke osvajačke ambicije.

Sovjetski vođa Josef Staljin naredio je da se Staljingrad brani pod svaku cijenu i njemačko napredovanje tokom kasnog ljeta i jeseni 1942. potisnuto je tokom zime, a ono što je ostalo od njemačkih snaga u gradu predalo se do februara 1943.

Dok su njemačke snage bile potisnute duž istočne fronte nakon bitke za Staljingrad, Hitlerovi generali su tražili način da ponovo preuzmu inicijativu na istoku i to preko Kurska.

Generali su htjeli napasti u proljeće, ali Hitler je odgodio početak operacije, nazvane Operacija Citadela, kako bi neki od najnovijih njemačkih tenkova stigli na ratište.

Peter Mansoor, profesor historije na Univerzitetu Ohio State i bivši komandant oklopne konjice američke vojske, navodi da je to dalo Sovjetima dovoljno vremena da pripreme svoju odbranu. Iako su novi tenkovi koje je Hitler želio u bici bili jači od sovjetskog oklopa, Staljinove snage imale su brojčanu prednost, dodao je Bell.

Prema nekim procjenama u bici je učestvovalo više od dva miliona Sovjeta i više od 7.000 tenkova.

Treba spomenuti da su se 9. jula savezničke snage iskrcale na italijanski otok Siciliju, otvorivši novu frontu koju je Hitler morao braniti. To ga je natjeralo da prebaci dio snaga s Istočne fronte u Italiju, rekli su historičari.

Njemačke snage koje su ostale nisu mogle slomiti sovjetsku odbranu, bile su daleko od ciljeva i nikada nisu prodrle duboko u pozadinska područja. Hitlerove snage zabilježile su velike gubitke – do 200.000 ili više poginulih i oko 1.000 izgubljenih tenkova.

“Nakon Kurska, Nijemci više nisu mogli nadoknaditi svoje gubitke u ljudstvu”, naveo je Mansoor.

Kursko ratište danas

Kada su ukrajinske snage 6. augusta prešle granicu u regiju Kursk, imale su prednost koju Nijemci nisu imali 1943. – iznenađenje.

Ofanziva je planirana u potpunoj tajnosti, a pokreti trupa izgledali su kao pojačanje odbrambenih položaja ili vježba unutar Ukrajine.

“A Rusija nije bila spremna braniti taj teritorij kao što je bilo u dijelovima Ukrajine koje je zauzela”, rekao je Mansoor.

Dodao je da je odbrana koju je Rusija postavila u dijelovima regije Donbas u Ukrajini koju je okupirala vrlo slična sovjetskoj odbrani Kurska 1943.

“Rusi nisu toliko promijenili svoj način ratovanja, a to danas može ići u korist Ukrajine.”

Ukrajina je stvorila manevarski prostor unutar ruskog teritorija koristeći kombinovano ratovanje – uspješno sinhronizujući pješaštvo, dalekometno topništvo i avijaciju kao podršku jedne drugima – nešto što snage Kijeva prije nisu bile u stanju učiniti.

Mansoor ističe da to mijenja prirodu rata, barem u području prve crte.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad