U petak će stotine ljudi u Guernici, koji je zahvaljujući remek-djelu Pabla Picassa postao međunarodni simbol užasa rata, formirati ljudski mozaik, obučeni u crvenu, crnu, bijelu i zelenu boju prikazujući palestinsku zastavu. Španija, koja je dugo podržavala Palestinu u tekućem sukobu, uznemirila je nedavno Izrael svojom osudom operacije u Gazi. Postoji niz razloga zbog kojih je Španija jedna od rijetkih evropskih zemalja koje su oštro kritikovale Izrael, piše Al Jazeera.
Guerniku je bombardovala nacistička legija Kondor tokom Španskog građanskog rata, ubivši desetine bespomoćnih civila dok je Njemačka podržavala nacionalističke snage generala Francisca Franka.
Piccassova velika slika, nazvana po gradu, prikazuje ekstremnu patnju, uključujući sliku uplakane majke koja drži svoje beživotno dijete.
Ta scena na slici bit će predstavljena na protestima u petak, rekao je Igor Otxoa, glasnogovornik organizacije Guernica.
“Uvijek smo osjećali simpatije prema Palestincima jer smo patili pod diktaturom i prošli dugi sukob sa španskom državom i grupama za nezavisnost ovdje“, rekao je Otxoa za Al Jazeeru.
Simbolični gest je u skladu sa historijskom podrškom Španije palestinskim pravima, ali dolazi u napetom trenutku, jer Madrid predvodi nekoliko zapadnih zemalja koje sve više kritiziraju Izrael.
Najmanje 15.900 Palestinaca je ubijeno u manje od dva mjeseca od najnovije epizode izraelsko-palestinskog sukoba, koji je eskalirao kada je Hamas, grupa koja upravlja Gazom, napala južni Izrael 7. oktobra, ubivši oko 1.200 ljudi i uzimajući više od 200 taoca.
Izrael kaže da je njegova vojna akcija u gusto naseljenom pojasu osmišljena da uništi Hamas, koji Sjedinjene Države, Ujedinjeno Kraljevstvo i Evropska unija smatraju “terorističkom” organizacijom.
Palestinski zdravstveni zvaničnici su u ponedjeljak rekli da su oko 70 posto žrtava žene i djeca.
Prošle nedelje, dok su slike djece žrtava i bombardovanih zgrada preplavile društvene mreže, španski premijer Pedro Sanchez rekao je: “S obzirom na snimke koje vidimo i sve veći broj djece koja umiru, ozbiljno sumnjam da [Izrael] poštuje međunarodne humanitarne zakon”.
“Ono što vidimo u Gazi nije prihvatljivo”, dodao je.
Sanchezove riječi izazvale su brzo odgovor Izraela, koji je ukorio španskog ambasadora u Jerusalimu i povukao svog diplomatu iz Madrida.
Španski lider, koji je također osudio Hamas zbog njegovog napada, najviši je i najpoznatiji evropski zvaničnik koji je osudio Izrael, a pridružili su mu se samo političari u Irskoj i Belgiji.
U međuvremenu, u gradovima širom Španije održani su marševi u znak podrške palestinskom narodu.
Josu de Miguel, profesor ustavnog prava na Univerzitetu Cantabria, opisao je Španiju kao “sociološki, propalestinsku zemlju”.
Sanchez predvodi manjinsku ljevičarsku vladu koja uključuje krajnje ljevičarske stranke Sumar i Podemos, koje su otvorene u svojoj podršci Palestincima.
“Sanchez je rekao da će Španija biti spremna priznati nezavisnu palestinsku državu. To nije stav Evropske unije, stoga je zauzela jednostrani stav”, rekao je de Miguel za Al Jazeeru.
“Španska [koaliciona] vlada je sastavljena od stranaka koje su naklonjene palestinskoj stvari, a ne Izraelu. Drugi faktor je to što u Španiji ljevica pokazuje više od desnice”, dodao je.
Historija Španije sa arapskim svijetom
Neki analitičari vjeruju da bi solidarnost Španije s palestinskim ciljevima mogla biti ukorijenjena u njenoj vlastitoj historiji.
Španija ima samo malu jevrejsku zajednicu od oko 50.000 ljudi. Za poređenje, zajednica u Francuskoj, koja je dom najveće jevrejske manjine u Evropi, broji oko 500.000 ljudi.
Godine 1492., dekretom iz Alhambre, katolički monarsi su protjerali jevrejsko stanovništvo. 2015. godine, više od 500 godina kasnije, Španija je Jevrejima ponudila izvinjenje tako što je dala državljanstvo sefardskim Jevrejima širom sveta.
Za vrijeme vladavine generala Franka, fašistička Španija, izolirana od Zapada, bila je povezana s arapskim državama. Diplomatski odnosi sa Izraelom započeli su tek 1986. godine – 11 godina nakon diktatorove smrti.
“Iako postoji kontroverza oko toga da li je Franko bio antisemit ili ne, tokom diktature Španija nikada nije priznala državu Izrael i gajila je dobre kontakte sa arapskim zemljama“, rekao je Ignacio Molina, stručnjak za španske vanjske poslove na Autonomnom univerzitetu u Madridu.
“Tokom tranzicije ka demokratiji, između 1976. i 1982. godine, centrističke vlade nikada nisu priznale Izrael. To se dogodilo tek 1986. sa socijalističkom vladom kao uslovom za ulazak Španije u Evropsku uniju”, objasnio je.
Španski parlament je 2014. godine odobrio simbolični prijedlog u korist priznavanja palestinske države.
“Postoji tradicija i na ljevici i na desnici da se saosjeća s Palestinom, iako su desničari podržali Izrael“, rekao je on.
U novembru, Oskarom nagrađen filmski režiser Pedro Almodovar bio je među 350 filmaša, glumaca, pjevača i drugih kulturnih ličnosti koji su potpisali manifest koji osuđuje “zločinačke terorističke akcije Hamasa”, ali upozorava da napadi te grupe “ne mogu poslužiti za opravdanje genocida koje Izrael praktikuje protiv palestinskog naroda”.
Desničarske stranke i mala jevrejska zajednica u Španiji osudile su pismo, te kritikovale Sancheza.
“Stav španske vlade je usklađen s Hamasom. Osuđuje terorizam Hamasa, a zatim prihvata laži Hamasa kao da je to odgovorna vlada koja brine o svom narodu”, rekao je za Al Jazeeru rabin Mario Stofenmacher, koji predstavlja jevrejske zajednice u Španiji.
Rekao je da je špansko društvo postalo veoma polarizovano.
“Nosim narukvice sa simbolima Izraela, Španije i Ukrajine na zglobu, ali ljudi su me snažno kritikovali u vezi sa izraelskom narukvicom“, rekao je Stofenmacher.
Alberto Nunez Feijoo, lider opozicione konzervativne Narodne stranke, ujedinio se sa krajnje desničarskom strankom Vox optužujući Sancheza da sramoti Španiju u inostranstvu.
Istraživanje koje je u novembru objavila agencija za ispitivanje javnog mnjenja Electomania pokazalo je da 53,3 posto Španaca vjeruje da bi njihova zemlja trebala preuzeti aktivniju ulogu u pokušaju rješavanja izraelsko-palestinskog rata, dok je 27,8 posto izjavilo da Madrid treba da se drži podalje od sukoba. Oko 17 posto nije bilo sigurno.
Ranija anketa u oktobru također je otkrila podjele.
Prema anketi za DYM, oko 21 posto je za Izrael, dok je 24,3 posto podržalo Palestinu. Ali 43 posto nije imalo stav o Izraelu, a 47,6 posto smatra isto prema Palestini.
“Ocjena učinka vlade prema Izraelu ili Hamasu ima veliku ideološku i stranačku pristrasnost; podrška i dobra ocjena birača s lijeve strane, loša od onih na desnici”, rekao je za Al Jazeeru Jose Pablo Ferrandiz, iz anketne kompanije Ipsos Spain.
Cristina Lopez, izvršna direktorica za odnose s javnošću iz Valensije, vjeruje da je geopolitika u Španiji postala dio domaćih pitanja.
“Kao i većina, ako ne i svi aspekti života u Španiji, iza toga stoji domaći politički kontekst i pitanje sukoba u Izraelu i Palestini nije ništa drugačije“, rekla je.
“Posljednje Sanchezove izjave šalju poruku njegovim koalicionim partnerima, baskijskim i katalonskim nacionalistima, na čiju se podršku oslanja na vlasti”, dodala je.
Španski neuvjerljivi julski izbori značili su da je Sanchez bio prisiljen zatražiti podršku stranaka koje se zalažu za nezavisnost u Baskiji i Kataloniji kako bi formirao manjinsku ljevičarsku koalicionu vladu. Nacionalizam u Baskiji i Kataloniji je značio da su neki ljudi u ovim regijama naklonjeniji Palestincima, jer se poistovjećuju sa svojim položajem u odnosu na svoje moćne susjede.
“Neki ljudi u Baskiji, odakle sam ja, identificiraju se s Palestincima”, rekao je Itxaso Dominguez De Olazabal, službenik za zagovaranje EU u 7amleh-Arapskom centru za unaprijeđenje društvenih medija, istraživačkom centru sa sjedištem u Madridu.
“Za njih je Španija Izrael, a ljudi u Baskiji ili Katalonci su poput Palestinaca. Ali opet (bivšem katalonskom lideru) Carlesu Puigdemontu, iskustvo Katalonije je poput Izraela kada je osnovana nova država 1948.”, objasnio je.
Ona smatra da je politički stav Španije prema Izraelu kao mač s dvije oštrice.
“S jedne strane, Španija osuđuje akcije Izraela, ali obje zemlje održavaju komercijalne veze. Izrael i Španija kupuju i prodaju oružje jedni od drugih”, rekla je ona.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!