Neuspjeh država i intelektualaca da se slože oko definicije genocida rezultirao masakrima “koji prkose svim normama civiliziranog ponašanja”, navodi u autorskom tekstu Ahmet Yusuf Ozdemir, docent na Katedri za političke nauke i međunarodne odnose na Univerzitetu Ibn Haldun, a kao najnoviji primjer toga navodi “izraelski rat protiv nenaoružanih Palestinaca”. Zatim postavlja pitanje: “S obzirom na sve ove sporove oko genocida, kako onda razumjeti rezoluciju Generalne skupštine UN-a o Srebrenici?”.
“Kako okarakterizirati ono čemu svjedočimo u globalnoj politici je primarna intelektualna borba. Odgovor se može naći u dvije simbolične fraze. Prva je citat francuskog kritičara i novinara iz 19. stoljeća Jean-Baptiste Alphonse Karra: “Što se stvari više mijenjaju, više ostaju iste”. Drugi slogan koji se može čuti u poslednjih jedno i po veka je “Nikad više””, piše Ozdemir za tursku državnu TRT World.
PROČITAJTE JOŠ
Međutim, navodi da, pored ove dvije rečenice, Zapad sada “proganja bauk riječi koje se ne smije imenovati”.
“Ono što se dešava u Gazi od 7. oktobra može se smatrati prelomnom tačkom za međunarodne, regionalne i lokalne odnose jer je taj bauk dobio ime – genocid. To je stvorilo podjelu u “međunarodnoj zajednici” da li je ono što Izrael radi u Gazi prikladno za “riječ G” ili ne”, piše on.
“Ipak, usred cijelog ovog haosa, Generalna skupština Ujedinjenih naroda donijela je rezoluciju za još jedan genocid pod nazivom “Međunarodni dan razmišljanja i sjećanja na genocid u Srebrenici 1995. Godine””, dodaje on.
Navodi da je za rezoluciju je glasalo 84 zemlje, protiv je glasalo 19, uzdržano je bilo 68 zemalja, a 22 nisu glasale. Međutim, ističe da na 29. godišnjicu onoga štro se desilo u Srebrenici, i dalje u međunarodnoj zajednici ostaje sporno pitanje koji slučajevi bi se trebali nazvati genocidom.
Neobičan slučaj amnezije
“Svaki “novi svjetski poredak” izgrađen je na genocidu”, piše Ozdemir.
On navodi da ovo možda djeluje kao smjela izjava, ali da je to bio slučaj sa otkrićem “novog svijeta” Kristofora Kolumba koji je danas poznat kao Amerika 1492. godine, a ista godina se poklopila sa proterivanjem muslimana i Jevreja iz Andaluzije u Španiji nakon kampanje pod nazivom Reconquista.
Ozdemir ocjenjuje da se kasni 19. vijek i početak 20. vijeka nisu razlikovali od 15. stoljeća po pitanju genocida.
“Masovno ropstvo i kolonijalizam evropskih carstava koja su se proširila od Južne Amerike do Afrike i Južne Azije postavili su tragove onoga što je kasnije postalo Holokaust”, piše on.
Navodi da je za mnoge ljude bilo šokantno saznanje šta se dogodilo milionima Jevreja u Evropi pod nacističkom okupacijom tokom Drugog svjetskog rata, te da su koncentracioni logori osnovani sa jedinom svrhom istrebljenja Jevreja ostavili ogroman trag na pisanju intelektualaca koji su uslijedili. Konkretno, logor Auschwitz u Poljskoj koji je oslobođen od nacista 1945. zadržao je svoje mjesto kao simbol ove brutalnosti do danas.
Ozdemir navodi da su historijski događaji koji se smatraju prekretnicama utrli su put primjenu novog vokabulara, te se pojavila riječ “Holokaust”, poseban termin koji se koristio za definiranje onoga što se dogodilo Jevrejima pod nacističkom vlašću i koji je povremeno korišten za druge koji su ubijeni tada.
Međutim, on primjećuje da se termin “Holokaust” koristio naizmjenično sa terminom “genocid”, ali da obrnuto nije bio slučaj – nijedan drugi genocid nakon toga nije nazvan Holokaust. Naime, u godinama koje su uslijedile, počele su se koristiti nove riječi za ubijanje ljudi u velikom broju. “Masovna ubistva”, “etničko čišćenje” ili “masovni zločini” su neki novi termini koji su izmišljeni u 20. vijeku.
Ozdemir navodi da se slično desilo i nakon napada 11. septembra, ističući da je tokom decenije američkog takozvanog rata protiv terorizma riječ “mučenje” zamijenjena terminom “pojačane tehnike ispitivanja”.
Sa padom Sovjetskog Saveza 1991. godine, još jedan “novi svjetski poredak” trebao je biti uspostavljen nakon što su SAD proglasile pobjedu.
“Međutim, prvi znakovi ovog novog sistema ponovo su se vidjeli u dva velika genocida nad Bošnjacima i Tutsima u Ruandi. Prvi se dogodio u centru Evrope, dok se drugi dogodio u srcu Afrike”, piše on.
Ističe da je međunarodna zajednica bila svjesna onoga što se dešava u obje zemlje, ali da nije bila u stanju zaustaviti genocid, mada je “Nikad više” bio već poznat slogan koji se urezao u javno sjećanje, a koji je upućivao na činjenicu da se nešto poput holokausta nikada ne smije doživjeti niti ponoviti.
Ipak, od tada bilo mnogo sličnih užasnih događaja širom svijeta.
“Što se više stvari mijenjalo, više su ostale iste”, piše on.
Decenije genocida i poricanja
Ozdemir navodi da su rat u BiH, opsada Sarajeva i masovna ubistva 8.372 muškaraca i dječaka Bošnjaka u gradu Srebrenici postali simboli etničkog čišćenja 1990-ih.
Organizacije za ljudska prava širom svijeta, kao i javni intelektualci poput američke spisateljice Susan Sontag i glavnog vokala benda Iron Maiden, Brucea Dickinsona, mobilizirali su podršku za zaustavljanje okupacije, a priznanje da je masakr u Srebrenici predstavljao genocid uslijedilo je nakon dugog procesa u Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju.
Međutim, Ozdemir ističe da je odluka da se spoje dvije riječi Srebrenica i genocid izazvala kontroverze među intelektualcima tog doba, što je bio slučaj sa poznatim američkim lingvistom Noamom Chomskyjem, koji je naveo da masovni pokolj u Srebrenici jeste bio veliki zločin, ali je negirao da se radi o genocidu, te čak tvrdio da se time “pojeftinjuje” taj termin.
“Ovo nadilazi tehničku ili pravnu terminologiju o tome kako definirati genocid i završava se sa ocjenom s čijom se smrću može povezati ta riječ”, zaključuje on.
Ozdemir piše da je odnos intelektualaca prema Srebrenici otvorio novi oblik “negiranja masovnih zločina”, koji se nastavio i traje nakon presuda Međunarodnog suda pravde i Međunarodnog krivičnog suda “koji zvjerstva Izraela u Gazi nakon 7. oktobra definišu kao genocid”.
“S obzirom na sve ove sporove oko genocida, kako onda razumjeti rezoluciju Generalne skupštine UN-a o Srebrenici?”, pita on.
Primjećuje da, iako se to može smatrati simboličnom pobjedom, raspodjela glasova pokazala je da to nije bilo glatko i lako glasanje.
“To je jedna od najrjeđih rezolucija u kojoj je podjela unutar pet stalnih članica Vijeća sigurnosti UN-a s pravom veta postala jasna kada su Rusija i Kina glasale protiv rezolucije, dok su druge, SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska, glasale za. Oni koji se žele uskladiti s određenim silama i oni koji ne žele da se suprotstave oba tabora glasali su protiv ili su bili uzdržani”, piše on.
“Uprkos etičkim i moralnim tvrdnjama u vezi sa “odgovornošću međunarodnih zajednica da zaštite stanovništvo od genocida, ratnih zločina, etničkog čišćenja i zločina protiv čovječnosti”, to nikada nije na odgovarajući način postignuto”, zaključuje na kraju.
Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
BONUS VIDEO
Kakvo je tvoje mišljenje o ovome?
Budi prvi koji će ostaviti komentar!