Naučnici su otkrili "mrtvu" galaksiju stariju od bilo koje dosad pronađene. Novi klaster zvijezda već je bio mrtav kada je svemir bio na svom početku. Izgleda da se ugasila kada je kosmos bio na tek 5 posto svoje trenutne starosti. Formiranje zvijezda već je prestalo u galaksiji prije 13,1 milijardi godina, samo 700 miliona godina nakon što je svemir nastao. Iako su naučnici prethodno nalazili slične "mrtve" galaksije, ova je najstarija za 500 miliona godina.

Naučnici kažu da je galaksija živjela brzo i umrla mlada, rekli su istraživači iz Kembridža koji su je pronašli. Takvo ponašanje nije bilo očekivano dok nova galaksija nije otkrivena.

“Galaksija je, čini se, živjela brzo i intenzivno, a zatim veoma brzo prestala sa formiranjem zvijezda,” rekao je astrofizičar Tobias Looser iz Kavli Instituta za kosmologiju na Univerzitetu u Kembridžu, glavni autor studije objavljene u časopisu Nature.

“U prvih nekoliko stotina miliona godina svoje historije, svemir je bio nasilan i aktivan, sa obiljem gasa oko sebe za gorivo formiranja zvijezda u galaksijama. To čini ovo otkriće posebno zbunjujućim i zanimljivim,” dodao je Looser.

Ova galaksija je relativno mala, sa možda 100 miliona do milijardu zvijezda. To bi je stavilo u kategoriju mase Patuljaste galaksije Malog Magelanovog Oblaka koja se nalazi u blizini našeg Mliječnog puta, iako ta i dalje formira nove zvijezde.

Nakon što galaksija prestane da formira nove zvijezde, postaje nešto poput zvjezdanog groblja.

“Kada formiranje zvijezda završi, postojeće zvijezde umiru i nisu zamijenjene. To se događa hijerarhijski, po redu zvjezdane mase, jer su najmasivnije zvijezde najtoplije i najsvetlije, i kao rezultat imaju najkraći životni vijek,” rekao je astrofizičar sa Kavli Instituta i koautor studije Francesco D'Eugenio.

“Kako najtoplije zvijezde umiru, boja galaksije se mijenja iz plave – boje vrućih zvijezda – u žutu pa crvenu – boju najmanje masivnih zvijezda,” dodao je D'Eugenio. “Zvijezde otprilike mase Sunca žive oko 10 milijardi godina. Ako je ova galaksija prestala sa formiranjem zvijezda u vrijeme kada smo je mi posmatrali, danas u njoj ne bi bilo zvijezda sličnih Suncu. Međutim, zvijezde znatno manje masivne od Sunca mogu živjeti trilione godina, pa bi one nastavile da svijetle dugo nakon što je formiranje zvijezda prestalo.”

Istraživači su utvrdili da je ova galaksija doživjela nalet formiranja zvijezda koji je trajao od 30 do 90 miliona godina, a zatim je iznenada prestao. Pokušavaju da shvate zašto.

Moguće je, rekli su, da je to zbog djelovanja supermasivne crne rupe u centru galaksije ili fenomena poznatog kao “povratni efekat” – eksplozije energije od novoformiranih zvijezda – koje su izbacile gas potreban za formiranje novih zvijezda iz galaksije.

“Alternativno, gas može biti veoma brzo potrošen formiranjem zvezda, bez da bude brzo nadoknađen svežim gasom iz okoline galaksije, što rezultira izgladnjivanjem galaksije,” rekao je Looser.