U najnovijem Mostu Radija Slobodna Evropa razgovaralo se o tome da li je Srbija u ovom trenutku dalje nego ikad od Evropske unije. Sagovornici su bili Vladimir Međak, bivši član pregovaračkog tima vlade Srbije za pristupanje Evropskoj uniji, i Nikola Burazer, izvršni urednik portala European Western Balkans.

Bilo je riječi o tome da li je u pravu Viola von Cramon-Taubadel, uticajna poslanica Evropskog parlamenta, kada tvrdi da je reputacija Srbije najgora od 1999. godine, zašto Vučić nastavlja sa politikom odbijanja da uvede sankcije Rusiji, te koliko na to utiče činjenica da je 80 posto građana Srbije protiv uvođenja sankcija što je posljedica dugogodišnje snažne proruske propagande u medijima.

Govorilo se i o tome da li sastav nove vlade nagovještava da će Srbija zadržati dosadašnju politiku sjedenja na dvije stolice i da li je ona više održiva, da li je nova vlada malo više proruska s obzirom da je iz nje odstranjena ministrica Zorana Mihajlović, jedina zagovornica sankcija Rusiji.

Razgovaralo se i o tome da li je Brisel već počeo da uvodi tihe sankcije Srbiji, da li su praktično zamrznuti pregovori Srbije o pristupanju Evropskoj uniji, može li doći do postepenog povlačenja evropskih kompanija iz Srbije i zašto je Vučić uvjeren da do toga neće doći, može li Srbija preživjeti bez evropskog tržista i njemačkim investicija, kao i o tome da li je je Srbija počela da se oprašta od Evropske unije.

Omer Karabeg: Viola von Cramon, uticajna poslanica Evropskog parlamenta, nedavno je izjavila da je reputacija Srbije najgora poslije 1999. godine. Da li je to njeno usamljeno mišljenje ili ga dijele i neki drugi u Evropskoj uniji?

Vladimir Međak: Mislim da nije usamljena u takvom mišljenju. Sama činjenica da evropska poslanica tako govori o Srbiji kazuje da ima osnova za zabrinutost. Prvi put od pada Miloševića uz ime Srbije pominju se sankcije i nazadovanje. Od 2000. godine nikada se sa Srbijom nije tako razgovaralo. Po mnogim parametrima Srbija je najdalje od članstva u Evropskoj uniji – hajde da ne kažem kažem od 2000. – ali svakako od potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.

Nikola Burazer: Izjava Viole von Cramon dobro odslikava raspoloženje u Evropskoj uniji kada je u pitanju Srbija. Odnos Srbije prema ratu u Ukrajini nema samo posljedice po proces eurointegracija nego zaista šteti imidžu Srbije koja je godinama balansirala između Evropske unije i Rusije. Nakon ruske agresije na Ukrajinu to balansiranje je postalo gotovo nemoguće. Šteta, koju nastavak tog balansiranja nanosi Srbiji i njenoj reputaciji, znatno prevazilazi koristi od nekakve neutralne politike koju je Srbija godinama njegovala. Postavlja se pitanje do koje će tačke države članice Evropske unije imati strpljenja za takvo ponašanje Srbije.

Mihajlović i Vulin

Omer Karabeg: Glavni razlog udaljavanja Srbije od Evropske unije je odbijanje da uvede sankcije Rusiji zbog agresije na Ukrajinu. Govorilo se da će se na osnovu sastava nove vlade, na čije se formiranje čekalo četiri mjeseca, znati da li se Vučić sprema da uvede sankcije Rusiji ili će da nastavi sa sadašnjom politikom odugovlačenja. Šta vam govori sastav nove vlade?

Vladimir Međak: Sastav nove vlade ne govori apsolutno ništa jer će odluka zavisiti samo od Vučića i od njegove lične procjene šta je najbolje za njegovu poziciju. Ipak, kad malo bolje pogledamo sastav nove vlade, čini se da ona više vuče na rusku stranu. Ali to ne znači ništa. Ako dođe nalog s Andrićevog vijenca, sankcije se sutradan mogu uvesti kao i što se mogu prekinuti i pregovori sa Evropskom unijom, Sve može da se desi sutradan u zavisnosti od toga šta Vučić odluči. Jer, vlada ništa ne odlučuje.

Omer Karabeg: Zanimljivo je da je iz vlade ispala Zorana Mihajlović, jedina zagovornica sankcija Rusiji i koja je jedina govorila o ruskim zvjerstvima u Ukrajini, baš je upotrebila tu riječ, a veoma je ojačao Ivica Dačić za koga važi da je blizak Moskvi.

Nikola Burazer: Mislim da sastav vlade prije svega odslikava unutrašnjepolitičku dinamiku u Srbiji ili čak unutarstranačku dinamiku u Srpskoj naprednoj stranci. O spoljnopolitičkoj orijentaciji Srbije i o tome da li će biti uvedene sankcije Rusiji vrlo malo možemo zaključiti na osnovu sastava nove vlade. U Srbiji postoji samo jedan centar moći, a on se ne nalazi u Vladi Srbije nego u Predsjedništvu i u suštini će od toga centra zavisiti da li će sankcije biti uvedene. Personalna rješenja nisu važna ili nisu toliko važna. Tačno je da u novoj vladi nema Zorane Mihajlović, ali nema ni Aleksandra Vulina.

Omer Karabeg: Ali Vulin će izgleda da bude postavljen za direktora Bezbjednosno-informativne agencije, a to je važno mjesto.

Nikola Burazer: Ipak je to uklanjanje sa pozicije koja je davala mogućnost uticaja na politiku vlade i na javnost. Tako da sve to možemo gledati kao na neku vrstu balansiranja. Ponavljam, na osnovu personalnih rješenja ne možemo ništa zaključiti o politici vlade. Jer niko od tih ministara nema autonomiju da samostalno odlučuje ni o svom sopstvenom resoru, a kamoli o nečemu tako ozbiljnom kao što je pitanje spoljnopolitičke orijentacije zemlje. Odluku će donijeti Vučić. Manje je važno ko će staviti potpis na tu odluku i da li će neko da se buni unutar vlade.

Opširnije na portalu RSE-a.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad