"Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica s žaljenjem konstatuje da su žrtve tragičnog sukoba u regionu tokom devedestih godina prošlog vijeka na području bivše Jugoslavije, u kontinuitetu, predmet manipulacija i korišćenja u dnevno- političke svrhe. Podsjećanja radi, Demografska služba Haškog tribunala svojevremeno je procijenila da je u BiH, tokom rata, stradalo oko 105.000 ljudi. Popisom žrtava se bavio i Istraživačko- dokumentacioni centar iz Sarajeva, koji je, u većem dijelu, potvrdio navode Demografske službe. Broj žrtava do kojih su došli, nije se ni približno podudarao sa procjenama iz Republike Srpske", navedeno je danas u saopćenju Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica RS, a nakon jučerašnje vijesti o manipulaciji sa imenima djece koja su stradala u opkoljenom Sarajevu.

Kako navode, odlučili su ući u zahtjevan posao popisa srpskih žrtava u proteklom ratu i pokušali doći do najtačnijih podataka.

“Zbog toga smo podatke tražili pismenim putem od svih nadležnih republičkih institucija, organizacija proisteklih iz rata, kao i od Srpske pravoslavne crkve, te smo koristili i druge dostupne izvore.

Ratno stanje podrazumijeva i nemogućnost vođenja precizne i potpune dokumentacije u svim segmentima, što znači da se u radu na ovim projektima institucije susreću sa nizom poteškoća. To dovodi do situacije da smo svjesni mogućnosti grešaka i nepotpunih podataka, kao i toga da određeni minimalni postotak žrtava ulazi u kategoriju sa nepotpunim ili nejasnim podacima, kao i u kategoriju neevidentiranih žrtava“, poručili su u saopćenju.

“Zbog toga se rad na bazama podataka i popisima žrtava nikada ne smatra završenim, nego se ostavlja prostor za njihovu dopunu, odnosno reviziju. Između ostalog, pisani rezultati popisa objavljuju se u više izdanja, koja podrazumijevaju izmijenjena i dopunjena izdanja. U suštini, govorimo o procesu koji traje decenijama nakon ratnog sukoba i gdje se rezultati uzimaju kao trenutni presjek istraživanja”.

Dalje navode kako su svoju publikaciju pod nazivom “Žrtve Odbrambeno-otadžbinskog rata – Popis” objavili 2019. godine i da je dostupna sve vrijeme i na sajtu centra.

“Ono što je važno naglasiti da je, na stranici 29. ove publikacije izričito navedeno i sljedeće: „Ipak, i nakon objavljivanja dosadašnjih rezultata popisa, Centar neće odustati od prikupljanja novih podataka i dokumentacije, a ova publikacija predstavlja i poziv zainteresovanoj javnosti da nam pomogne u što potpunijoj realizaciji projekata, prevashodno kroz dostavljanje informacija i dokumentaciju o žrtvama. Ovo je ujedno i poziv za one koji smatraju da se neko od lica ne treba naći u popisu da nam dostave relevantnu dokumentaciju na odlučivanje“.

Djeca ubijena u opkoljenom Sarajevu na listi djece ubijene u Republici Srpskoj

“Dakle, kao što smo napomenuli, svi podaci su podložni reviziji i dopuni”.

Nakon toga, dodaju, objavili su publikaciju “Djeca žrtve rata 1991. – 1995.”.

“Nakon Popisa, objavljena je publikacija „Djeca žrtve rata 1991-1995.“ (Milan Jeremić, Nikola Borković, izdavač RCIRZ, Banja Luka, 2022. godine), a ova publikacija, kao i popis, javno je dostupna. Napomenuli bi da je, prije svega, u ovoj publikaciji izričito navedeno da su, kada je riječ o djeci koja su stradala na području Sarajeva, u obzir uzeto deset prijeratnih sarajevskih opština. Takođe, u ovoj publikaciji, ne spominju se okolnosti stradnja spornih žrtava“.

Kada je riječ o metodologiji i izradi Popisa, u svakoj evidenciji Centra kao mjesto stradanja se ne može navesti Srpsko, nego Istočno Sarajevo.

“Istovremeno, kada je riječ o Popisu, također se vodilo principom teritorijalno-administrativne organizacije opština i gradova u BiH iz 1991. godine. Osim toga, navedeno je i to da predmet istraživanja, između ostalog, predstavljaju civilne žrtve srpske nacionalnosti koje su smrtno stradale na prostoru bivše SFRJ 1991-1995. godine, a njihovo stradanje je direktno vezano za rat i ratna dešavanja. Samim tim, u bilo kojoj evidenciji Centra, za bilo koju žrtvu, kao mjesto stradanja se ne može navesti Srpsko, odnosno Istočno Sarajevo.

S obzirom na to da se prilikom unosa imena i prezimena lica koja su u federalnim medijima osporena od strane porodica, naglašavamo da su u bazi Centra svi oni evidentirani kao žrtve nepoznatih okolnosti stradanja, a evidentirani su, prevsahodno, na osnovu publikacije „Dosije Sarajevo“, autora Milivoja Ivaniševića iz 2017. godine, gdje su svi oni označeni kao lica srpske nacionalnosti stradala na području Sarajeva. Drugi dokumenti koji su korišćeni prilikom njihovog evidentiranja, takođe nisu otkrivali okolnosti smrti ni nacionalnosti žrtava na osnovu čega bi se mogla izvršiti korekcija unosa”.

Za kraj saopćenje navode da je sve što je objavljeno u javnosti imalo za cilj “diskreditaciju Centra i institucija RS”.

“Nažalost, imajući u vidu činjenicu da su svi ovi podaci dostupni javnosti dugi niz godina, kao i da smo, kao što smo naveli, pozivali sve zaintersovane strane da nam se obrate, ne možemo se oteti utisku da je sve što je objavljeno u javnosti imalo za cilj diskreditaciju Centra i institucija Republike Srpske.

Istovremeno, mediji su prenijeli informaciju o postojanju spiskova stradale djece na području Srpskog Sarajeva, čiji je autor Centar, što je potpuno netačno, s obzirom na to da je već objašnjeno da je Centar koristio potpuno drugačiju teritorijalnu metodologiju. Osim toga, ono na čemu se insistira je da je riječ o spisku, međutim, to je eksel tabela koja je izvod iz baze podataka korišćena za pomenute publikacije.

Medijske nastupe članova porodica koje su se oglasile smo uvažili i njihove srodnike smo uklonili iz postojeće publikacije koja je javno dostupna. Njihova imena se neće nalaziti ni u novim izdanjima“, zaključili su u saopćenju.

O slučaju koji je podigao veliku prašinu čitajte više na linku OVDJE.