Ove nedjelje se u Ženevi održava Svjetska zdravstvena skupština u okviru koje se, između ostalog, transrodnost depatologizuje odnosno uklanja sa liste mentalnih oboljenja, nakon čega će nova Međunarodna klasifikacija bolesti transrodnost vidjeti kao stanje, a ne oboljenje.
Kako se navodi u saopštenju Tima Ujedninjenih nacija u Srbiji, na taj način na međunarodnom nivou se vrši prvi korak ka depatologizaciji transrodnosti, a sve države članice, uključujući i Srbiju, će početi i sa izvještavanjem o primjeni nove klasifikacije od 2022. godine, što ostavlja dovoljno vremena za nacionalnu implementaciju tog dokumenta.
“Patologizacija je duboko ukorijenjena u svim sferama društvenog života transrodnih osoba, počev od pravnog statusa, preko pristupa zdravstvenoj zaštiti, mogućnosti zapošljavanja, ali i svakodnevnog tretmana kako od opšte populacije tako i od najbližih članova porodice”, navodi se u saopštenju.
Šef kancelarije Svjetske zdravstvene organizacije u Srbiji Marijan Ivanuša kazao je da je zdravlje jedno od osnovnih ljudskih prava, a da diskriminacija u značajnoj mjeri utiče negativno na zdravlje.
“To je naročito važno kada sagledamo podatke po kojima seksualne manjine u evropskim zemljama imaju značajno lošije fizičko i mentalno zdravlje. Smrtnost transrodnih osoba je tri puta veća, a transrodne žene su i deset puta sklonije pokušaju samoubistva”, rekao je Ivanuša na događaju koji je na tu temu okupio predstavnike državnih tijela, međunarodnih organizacija, organizacija civilnog društva i transrodne zajednice u Srbiji.
Nacionalna implementacija uklanjanja transrodnih stanja sa liste mentalnih oboljenja podrazumijeva omogućavanje priznavanja identiteta, koji je u manjoj mjeri uslovljen medicinskim pristupom. Takođe, transrodne osobe bi trebalo da budu bolje uključene u društvo, da imaju bolje mogućnosti za ostvarenje svojih prava i pristup uslugama, umjesto dugotrajnih procesa dijagnostike i medikalizacije.
Šef Tima UN za ljudska prava Milan Marković kazao je da je isključenost iz društva direktno povezana sa patologizacijom, kada se kroz dijagnozu ili medicinski nalaz posmatra čovjek.
“Ako istinski poštujemo ljudska prava, jedino na čemu treba zajednički da radimo jeste poštovanje autonomije, dostojanstva i integriteta svake osobe, bez obzira na rodni identitet i oblik u kojem se on javlja”, izjavio je Marković.
Predstavnica Populacionog Fonda UN u Srbiji Marija Raković kazala je da vodeća istraživanja pokazuju da su transrodne žene oko 49 puta pod većim rizikom od HIV infekcije u odnosu na ostale žene.
Navedena klasifikacija je prethodno izmijenjena 1990. godine, kada je sa liste mentalnih oboljenja uklonjena homoseksualnost i time učinjen prvi veliki korak neophodan za ostvarivanje društvene ravnopravnosti i omogućavanje efikasnog ostvarivanja ljudskih prava homoseksualaca.
Rodni identitet podrazumijeva osjećaj vlastitog roda i on je obično u skladu sa spolom prilikom rođenja. Kada se rodni identitet osobe razlikuje od njegovog spola, onda se obično smatra transrodnom osobom.
Strogo je zabranjeno preuzimanje sadržaja, vijesti, videa ili fotografija bez dozvole. Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad
